Een epic reis door Centraal Azië: fietsen door een andere wereld

Onze reizen zijn mede mogelijk gemaakt door Bergans of Norway

De laatste kilometers van een epic fietsreis door Centraal Azië

Door Jeroen Kleiberg

In Astana hebben ze de feestverlichting aangezet. Er is dan ook heel wat te vieren. Sinds april heb ik bijna 10.000 kilometer fietsend afgelegd om hier te komen. Ik ben door eindeloze woestijnen gekomen en over afgelegen hoogvlaktes gefietst. Ik heb indrukwekkende bergen gezien en hoge passen overwonnen. Ik heb regen, hitte, kou en wind doorstaan en genoten van de vele mooie dagen met diepblauwe luchten. Ik was alleen, maar eenzaam heb ik mij bijna nooit gevoeld. Ik heb vele kleurrijke en interessante mensen ontmoet, ontelbare kopjes thee gedronken en nog veel meer handen geschud.  

Ik ben trots op mijn prestatie en ben intens tevreden dat ik dit heb kunnen beleven

Klein in een overweldigend landschap

Mijn fiets heeft mij overal gebracht, met af en toe wat zadelpijn als enige probleem. Ik heb me klein gevoeld in het vaak overweldigende landschap en groot als ik voor mijn tent zat na te genieten van mijn dag. Ik ben trots op mijn prestatie en ben intens tevreden dat ik dit heb kunnen beleven. Met deze prettige gedachten dwaal ik door nachtelijk Astana, waar een permanente lichtshow in alle kleuren van de regenboog het donker heeft verdreven.

Filmeters vreten op de glooiende wegen van Kazachstan. Foto: Jeroen Kleiberg

Nucleaire resten van de Sovjets

Voor ik van deze kermis kan genieten, moet ik er eerst nog zien te komen. Ik heb besloten om naar Semey te fietsen, omdat ik het wel interessant vind om ook de minder glimmende kant van Kazachstan te ontdekken. Ik ben er nu toch. Ik fiets door het grensgebied met Rusland. Een gebied waar de Sovjets een flink deel van hun nucleaire industrie hadden gevestigd. Een gebied ook waar tussen 1949 en 1989, 456 nucleaire tests zijn uitgevoerd in het kader van het geheime atoomprogramma van de Sovjets. Dat er mensen in de radioactieve fall-out zone woonden was mooi meegenomen. Dit leverde waardevolle informatie op over de effecten van nucleaire oorlogsvoering. Vanzelfsprekend was dit hele gebied voor de meeste mensen verboden terrein en al helemaal ontoegankelijk voor buitenlanders. De tijden zijn verandert en ik word nergens tegengehouden.

Dat er mensen in de radioactieve fall-out zone woonden was mooi meegenomen

De steden en dorpen die ik passeer maken op mij een indruk van vergane glorie, als je überhaupt van glorie kan spreken in een gebied met deze historie. Half ingestorte fabrieksgebouwen, lekkende buizen van de stadsverwarming, flatgebouwen waar de balkons elk moment van naar beneden lijken te komen, wegen waar de bestrating van is verdwenen, rondhangende alcoholisten en kleurloze mensen. Dit is zeker niet het meest gezonde deel van de wereld en de levensverwachting ligt hier lager dan elders. Toch wordt er hier geleefd en genoten van het leven. Ik zie mensen lachen en hand in hand door de parken slenteren. Kinderen zitten gillend in de roestige kermisattracties, half verborgen tussen het woekerende onkruid, waar ik voor 50 cent een paar rondjes in het krakende reuzenrad waag.

Vergane glorie in de steden en dorpen die ik passeer. Foto: Jeroen Kleiberg

De lokale fastfood restaurants worden de hele dag door druk bezocht door pratende en lachende mensen. Uitbundig wordt het alleen nergens. Een groepje enthousiaste jongeren trekt de aandacht van agenten met glimmende zwarte petten met een decoratieve rode rand. Decoratie blijkt maar een van de functies van deze pet. Een voor een wordt de jongeren gevraagd in de pet te blazen, zodat de agent kan ruiken of er alcohol in het spel is.

In Astana ben ik een andere wereld binnen gefietst

Een andere wereld

In Astana ben ik een andere wereld binnen gefietst. Sinds 1997 is het de hoofdstad van Kazachstan, een rol die is overgenomen van het duizend kilometer zuidelijker gelegen Almaty. Het besluit daarvoor is genomen door Nursultan Nazarbayev, de eerste en enige president van Kazachstan. Aan de macht sinds 1991 en daarmee de langstzittende president van alle Stannen en net als zijn collega’s een echte dictator. Een handige plek is het niet zo midden op de steppe. Volledig blootgesteld aan het extreme klimaat, met temperaturen die ’s winters zakken tot -40 °C en zomers op kunnen lopen tot +40 °C. Maar wel lekker de ruimte om te werken aan een monument van je eigen grootsheid, wat Astana in feite is.

Astana steekt Dubai naar de kroon wat betreft extravagante architectuur. Foto: Jeroen Kleiberg

Twintig jaar geleden was Astana nog een stoffig provinciestadje, nu steekt het Dubai naar de kroon wat betreft extravagante architectuur. Alles is hier groot: het paleis van de president is gebaseerd op het Witte Huis, maar dan acht keer groter. Zesbaans wegen doorkruisen het nieuwe stadscentrum, met een centrale as tussen het Presidentiële paleis en de grootste tent ter wereld. Er worden torens neergezet van bijna 400 meter en ook is er gedacht aan de grootste moskee van Centraal-Azië en het grootste bolvormige gebouw ter wereld. Eindeloze wijken met nieuwe appartementen zijn klaar om nieuwe bewoners te huisvesten. Zelfs de rivier is verbreed om het een uitstraling te geven dat beter past bij het beeld van een stad met grandeur. Maar waar zijn alle mensen om de grootsheid mee te vullen?

Waar zijn alle mensen om de stad mee te vullen? Foto: Jeroen Kleiberg

Kunstmatig

Astana is duidelijk een nogal kunstmatige plek, waar het ontbreekt aan sfeer en karakter. Dit wordt echter ruimschoots gecompenseerd door de extravagante wijze waarop gebouwen, bruggen en parken zijn verlicht. Overdag is de stad sfeerloos, maar tegen de avond gaat de feestverlichting aan en zijn er mensen die er net als ik van genieten. Hele gebouwen zijn voorzien van displays en veranderen doorlopend van kleur en beeld. Op weer andere gebouwen lopen doorlopend teksten voorbij. Ik zou er knettergek van worden als ik achter een van die ramen zou wonen. Maar voor mij als toeschouwer is het fantastisch. Zelfs de moderne architectuur is ’s avonds op haar mooist: tegen een zwarte hemel kleuren ze rood, geel, groen en blauw en alles daartussenin. Voor mij is Astana de perfecte plek om deze fietsreis te eindigen.  

Lees hier meer avonturen van Jeroen Kleiberg

Jeroen Kleiberg

Al jaren ben ik met grote regelmaat op reis. Op zoek naar het avontuur, nieuwsgierig naar het onbekende, geïnteresseerd in het alledaagse. Ik wil ontdekken en verkennen. Ik ben al op veel plekken geweest, maar op de meeste nog niet. Fietsen doe ik graag, maar niet altijd en overal. Ik leg mijn reizen vast in beeldende verhalen en sprekende foto’s. Ik ben schrijver, fotograaf en avonturier en inspireer mensen met andere ogen te kijken.

www.bestemmingonbekend.nl

klik voor bijzondere reizen naar Nieuw-Zeeland en Australië

---