Reisverslag: Ik fietste de Donau tegen de stroom in

Reisverslag: Ik fietste de Donau tegen de stroom in

Een exclusief verhaal van Robert B.P. van Weperen

De Donau? Dan denken velen aan Johann Straus, met zijn klassieke kassakraker ‘An der schönen Blauen Donau’. Of aan Passau, de favoriete opstapplaats voor een cruise met hoogbejaarden door Oostenrijk en Hongarije. De langste rivier van de EU stroomt echter eerst door Duitsland. Op de kop af 690 kilometer. Prachtige kilometers die gelijk een magneet vele fietsers aantrekken. Fietsjournalist en Duitsland-liefhebber Robert van Weperen verkende de ‘Jonge Donau’. Hier zijn verhaal.

Een stilte van de zuiverste soort

Was het niet Multatuli die zei: “Vanaf de maan gezien zijn we allen even groot.”? Zijn wijze woorden komen spontaan bij mij op als ik vanaf 800 meter hoogte twee wandelaars spot. Ze lopen langs de rivier waar ik, met 17 km/u, niet op maar boven vaar: de Donau. Zwevend over de wereld in een luchtballon. Een ervaring die nog sensationeler is dan de premium-versie van Google Earth. Want nu kan ik wel eindeloos inzoomen.

Op mijn verzoek laat piloot Thomas deze drone avant la lettre tot vlak boven de toppen van de sparrenbomen scheren. Dwars door een stilte van de zuiverste soort. Nou ja, totdat kapitein Lothar een ruk geeft aan de hendel en steekvlammen de 2000 kubieke meter lucht in de ‘envelope’ extra opstoken. Gebratene Luft? Gebakken lucht? Het scheelt weinig of mijn hoofdhaar vliegt in de fik. “Geen zorgen, alles unter Kontrolle, tijd voor een drankje. Wil je een witbier van Schneider-Weisse of een Radler van de Fürstenberg?” Lothar, die het zelf bij een watertje houdt, proost met de woorden: “Zum wohl. Herzlich willkommen in Donau Deutschland.” Bekijk hier de bewegende beelden van de ballonvaart.

De Jonge Donau

In tien dagen tijd reis ik, tegen de stroom in, van Regensburg tot aan de bron van de Donau in Donaueschingen. Dit deel wordt de ‘Junge Donau’ genoemd, omdat de rivier hier als het ware nog een beetje op gang moet komen. Om bijna 3000 kilometer later, gerijpt, de Zwarte Zee te voeden.

Volgens de meeste fietsers, die de rivier vanaf het prille begin tot het zoete einde hebben gefietst, is juist dit eerste traject meteen ook het meest gevarieerde deel. Met uitzondering van de laatste dertig kilometer: de Donau Delta. Maar dan moet je wel in het zadel blijven tot het noordoosten van Roemenië.

Regensburg is een schot in de roos

Startpunt Regensburg, in de deelstaat Beieren, is direct een schot in de roos. In praktische zin omdat de trein mij en mijn fiets in hartje stad afzet. Maar vooral omdat de Donau zich meteen in al haar daadkracht toont. Ze snijdt de stad dwars doormidden, en geeft daarbij romantisch de ruimte aan twee langgerekte eilanden. Relaxed fietsend langs de oevers kan ik het historisch centrum in al haar pracht op mij laten in werken. Waar ik ook in de remmen ga, het uitzicht is overal even mooi. Wat betreft ‘fotogeniekiteit’ staat de middeleeuwse stadskern met haar talloze vakwerkhuizen op standje max.

Het stadhuis en de bruggen zijn uit de 12^e eeuw. Hun kathedraal torent alweer 150 jaar trots boven deze perfecte ansichtkaart uit. Het godshuis lijkt trouwens verdacht veel op de Keulse Dom. Alsof de bouwmeesters de tekeningen van de grootste kathedraal van Duitsland stiekem op de kopieermachine hebben gelegd en doorverkocht. De topattractie is wat mij betreft de letterlijk schitterende Alte Kapelle uit de 9^e eeuw. Het interieur doet bijna pijn aan mijn ogen, zoveel goud is er in de frivole rococoversieringen verwerkt. Een andere topattractie is voor mij Biergarten Alte Linde.

Roert tot dikke tranen

Nou ben ik niet zo van het bier, maar het uitzicht over de Donau en de stad gecombineerd met een Kneitinger Edelpils en een Regensburger Bratwürstl vom Grill auf Sauerkraut mit Semmel roert mij tot dikke tranen. Het kan trouwens ook door de verdammt scherpe mosterd komen.

Grootste mazzel voor Regensburg is dat de stad als een van de weinige Duitse steden vrijwel ongeschonden uit WOII kwam. Het was geen strategisch doel. In 2006 kwam ze binnen op de werelderfgoedlijst. Met stip. En terecht, want het staat er allemaal piekfijn bij. Des te opvallender is het, dat de stad nog niet door toeristen wordt overlopen.

Walhalla

Even buiten Regensburg doe ik een andere, geweldige ontdekking. Op een terras hoog boven de Donau, ligt het walhalla voor iedereen die van pompeus neoclassicisme (moeilijk voor nep-Romeins) houdt. Het betreft een gigantische tempel in de stijl uit de tijd van Julius Cesar, maar dan 18 eeuwen later gebouwd. Ik moet eerst hijgend een trap met 358 treden beklimmen, maar dan heb je ook wat: het Walhalla, een eretempel met bustes van ruim honderd beroemdheden uit de ‘Duitstalige wereld’, inclusief Michiel de Ruyter, Willem van Oranje en Erasmus. Allen uit spierwit marmer gehouwen.

De rivier als leidraad

Daarna fiets ik westwaarts, richting de bron. Het fietspad langs de Donau is van prima kwaliteit en goed aangegeven. Als back-up gebruik ik het routeboekje Donau Radweg van Bikeline. Maar met de rivier als leidraad zou ik wel heel erg mijn best moeten doen om te verdwalen.

Ter hoogte van Weltenburg wordt de Donau geflankeerd door kalksteenrotsen van soms wel tachtig meter hoog die direct uit het water omhoog knallen. Wil ik toch de rivier blijven zien, dan zal ik het water op moeten. De toeristenboot Renate biedt uitkomst. Mijn fiets, en die van enkele andere Donauradweg-fietsers kan zonder gedoe mee.

Beierse Bier- en Bratwurstsensatie

Bier is, naast het fietsen, het dominante genotsmiddel. Zeker in deze deelstaat. Ik zie het als een klein wonder dat er nog genoeg water overblijft om de Donau zo hard te laten stromen. In de biertuin van Klooster Weltenburg bijvoorbeeld, klotst de moutdrank met hectoliters tegelijk in XXL-bierpullen. De dorst van de clientèle, met kennelijk oneindig rekbare blazen, lijkt niet te lessen.

Wat me ook opvalt is dat veel bezoekers in Beierse klederdracht gestoken zijn. Aan de man naast mij aan tafel vraag ik hoe dat zit. “In klederdracht lopen is bij ons heel vanzelfsprekend. Vrouwen en mannen hebben vaak meerdere outfits in de kast hangen. Een eeuwenoude traditie die zelfs bij de jeugd in Beieren springlevend is.”

Wat me ook opvalt is dat veel bezoekers in Beierse klederdracht gestoken zijn

Traditioneel, dus ook aartsconservatief en gesloten? Mijn gesprekspartner die zich even later voorstelt als Christian Prasch, locoburgemeester van Kelheim, haalt mijn cliché-opvatting effectief onderuit met een enkele foto op zijn iPhone: zijn vrouw, honderd procent Chinese, die blij in de camera lacht, is geheel in klederdracht gestoken. Inclusief Beieren, ik moet opnieuw afscheid nemen van een hardnekkig vooroordeel.

Ulm

Ulm, met de hoogste kerktoren ter wereld, is opnieuw een stad die optimaal mooi aan de Donau ligt. De ansichtkaart-factor is er net iets minder dan die van Regensburg. Maar de drukte, de herrie, de gezelligheid zijn een welkome afwisseling van de serene rust van de dagen ervoor.

Baden-Württemberg

Daarna is de deelstaat Baden-Württemberg aan de beurt. In Blaubeuren stap ik min of meer per ongeluk het Museum van de Oergeschiedenis binnen. Ik ben de enige bezoeker. Niet verwonderlijk: oergeschiedenis klinkt ook oersaai. Het duurt dan ook even voordat het tot mij doordringt wat de betekenis van hun museale topstuk is: een wit pijpje, achter gepantserd glas.

Het duurt even voordat het tot mij doordringt wat de betekenis van hun museale topstuk is

Het is het eerste muziekinstrument door mensen gemaakt: een fluitje van mammoetivoor. Zo’n 35.000 jaar geleden gefabriceerd, toen de Neanderthaler uitstierf en het de beurt was aan de moderne mens. De nieuwe mens, die zelfbewuster tegen het leven aankeek en zich definitief van het dier onderscheidde door het ontwikkelen van kunst, muziek, sieraden en geloof.

Gesnapt

Verder stroomopwaarts bezoek ik Slot Sigmaringen, een bouwwerk in de categorie sprookjeskastelen. Helaas ben ik verplicht met veertig andere dagjesmensen de immense collectie schilderijen, meubels, servies en kunstvoorwerpen te delen. Ik kan amper iets zien; voor mij is de lol er snel af.

Als ik besluit op eigen houtje de jachtzaal met honderden hertengeweien, opgezette vosjes, reeën, patrijzen en een buizerd te verkennen, ben ik binnen de kortste keren zelf het haasje. De bewaking heeft mij als de verstekeling ontdekt. Ik laat mij zonder gemor afvoeren. Tot mijn verrassing krijg ik het entreegeld terug, dat dan weer wel.

Het zit er bijna op. Donaueschingen is het letterlijke hoogtepunt, want hier vult het eerste Donauwater een antieke vijver die omringd is door klassieke beelden.

Dat was het dan, en ik cross door naar Villingen waar ik op een boemeltje spring. Na een keer overstappen op een ICE ben ik in zeven uur treinen weer terug in de hoofdstad. Het is volbracht, ik kan rusten.

---

HIGHLIGHTS www.walhalla-regensburg.de, www.urmu.de, www.schloss-sigmaringen.de. DOEN Ballonvaart: www.sunshine-ballooning.de. Donauradweg: www.donauradweg.nl. Boottocht: www.renate.de

---

Duitsland Fietsland

Duitsland is om talloze redenen een fietsland bij uitstek. Wist je dat het woord ‘fiets’ dat puur Nederlands is zeer waarschijnlijk via Duitsland onze taal is binnengeslopen. Taaldeskundigen denken dat het woord een verbastering is van de Duitse term ‘vice Pferd’. Vrij vertaald: vice paard, dus als vervanger van het paard.

Plussen

Maar Duitsland is óók een geweldig fietsland omdat de Deutsche Bahn, de Duitse Spoorwegen zeer gastvrij is voor fietsers. Hun treinen bieden heel veel ruimte voor fietsers en de verhalen dat conducteurs vaak een handje helpen bij het instappen, zijn talrijk. Bovendien hanteren ze geen Sperrzeit, ofte wel de beruchte spits die onze NS hanteert en fietsen in de treinen verbiedt. De trein rijdt je in minder dan tien comfortabele uren van centraal Nederland naar Regensburg. En je fiets mag gewoon mee.

Duitsland is óók een geweldig fietsland omdat de Deutsche Bahn, de Duitse Spoorwegen zeer gastvrij is voor fietsers

Duitsland heeft ook nog een 70.000 kilometer vrijliggende fietspaden. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat ze niet altijd zo rimpelloos zijn als onze nationale rijwielpaden. Verder zijn er 200 gemarkeerde fietsroutes. De mogelijkheden een fiets of e-bike te huren nemen met de dag toe.

Fietsers zijn extra welkom in de Bett + Bike hotels. Daar is men vertrouwd met de speciale wensen van dit type sportieve vakantiegangers.

Minnen

Zijn er ook minnen? Zeker. De bewegwijzering om fietsroutes aan te geven is soms minder goed uitgevoerd. Het Fietsknooppuntensysteem beperkt zich nu nog tot de grensstreek met Nederland. En… de auto staat hier nog altijd bovenaan in de pikorde. Automobilisten zijn er in het geheel niet op voorbereid dat je in de stad door rood rijdt. Echt niet doen dus. Overigens mag je bij onze Oosterburen wél fietsen in het wandelgebied in de stadskernen volgens het principe van shared space.

Tot slot ligt de terrassendichtheid aanzienlijk lager dan in Nederland. Maar eigenlijk is dat ook wel eens heel aangenaam.

---

Toeristische informatie vind je op Deutsche-Donau.de, Germany.travel, Bayern.by, Tourismus-BW.de

---