Is hardlopen in de stad ongezond?

Is hardlopen in de stad ongezond?

Door Edwin Hagenouw | Bron: nu.nl

Een goed voornemen van velen: meer sporten. Sommigen doen dat in de sportschool, anderen gaan buiten hardlopen. Is een rondje rennen in de stad goed voor je? Of heeft de luchtverontreiniging in de stad ook negatieve effecten op het lichaam? Twee experts leggen het uit.

In het algemeen is niet te stellen dat hardlopen in de stad per se ongezond is, legt Pieter Hiemstra, hoogleraar Celbiologie en Immunologie van Longziekten aan het LUMC uit. Dat komt voornamelijk omdat de mate van luchtverontreiniging afhankelijk is van meerdere dingen. “Het tijdstip en het verkeer, maar ook de weersomstandigheden en de locatie.” De mate van verontreiniging kan gedurende de dag met factor tien verschillen.

De hoeveelheid fijnstof is bijvoorbeeld hoger in een smalle straat met hoge gebouwen waar veel verkeer is in vergelijking met een straat die breder is.

Minder fijnstof en stikstofdioxide in de lucht

De laatste decennia zijn de concentraties van fijnstof en stikstofdioxide in de lucht in Nederland sterk gedaald, meldt de Gezondheidsraad. In vrijwel het hele land wordt inmiddels voldaan aan de Europese grenzen die gesteld zijn aan de uitstoot van deze stoffen.

Wel zijn er enkele uitzonderingen, zogenoemde ‘knelpunten’ in de grote steden. Hier komt nog te veel stikstofdioxide in de lucht voor. In gebieden met intensieve veehouderij of industrie zit er nog te veel fijnstof in de lucht. Blootstelling aan fijnstof is in Nederland verantwoordelijk voor zo’n 4 procent van de ziektelast. Daarmee staat luchtverontreiniging in de top vier met belangrijkste risicofactoren, samen met roken (13 procent), overgewicht (5 procent) en weinig lichamelijke activiteit (3-4 procent).

Het is complex om uit te leggen hoe we die waarden naar beneden krijgen, legt hoogleraar Milieu-Epidemiologie Bert Brunekreef uit. “Er zijn meerdere bronnen. We zijn een klein land, de helft van het fijnstof in onze lucht komt uit landen om ons heen. Dan is Europees beleid dus erg van belang.” 

Wie denkt aan luchtverontreiniging komt al snel uit bij het verkeer, maar dat is niet de enige boosdoener, benadrukt Brunekreef. “Ook de weersomstandigheden spelen een grote rol. Bij rustig weer kan verontreiniging zich in de lucht ophopen, maar dit laat zich slecht voorspellen.”

Lichamelijke inspanning is altijd goed, of je nu gaat fietsen of hardlopen. “Maar het maakt wel uit of je dit onder schone of minder schone omstandigheden doet”, aldus Brunekreef.

Onderzoek naar minst vervuilde route

Hoogleraar Hiemstra is zelf betrokken geweest bij een kort onderzoek naar de blootstelling aan luchtverontreiniging. “Door rekening te houden met de route, kun je proberen om de blootstelling aan luchtverontreiniging zo laag mogelijk te houden”, legt hij uit.

Zo ontstond een route die ervoor zorgde dat alle plekken met hoge verontreiniging vermeden konden worden

Vrijwilligers en universiteiten hielden vier weken lang de luchtkwaliteit bij op enkele routes voor zowel fietsers als wandelaars in Amsterdam. Zo ontstond een route die ervoor zorgde dat alle plekken met hoge verontreiniging vermeden konden worden. De routes zijn inmiddels toegevoegd aan enkele toeristengidsen.  

Smog alert app

Wie wil weten op welk moment een hardlooprondje het minst ‘schadelijk’ is, kan daarbij een hulpmiddel gebruiken. De app Mijn Luchtkwaliteit is gratis te downloaden en geeft in realtime de luchtkwaliteit in jouw regio weer voor de komende dagen. Ook kan er een persoonlijk smogalert worden ingesteld.

“In de app kan vrij sterk ingezoomd worden op het eigen adres”, aldus Brunekreef. De app is ontwikkeld door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en de GGD. “Er worden adviezen gegeven over wanneer wel en niet welke activiteiten te ondernemen.” Het is dus verstandig om de app te checken voordat je gaat hardlopen, zegt ook Brunekreef. “Wie kijkt naar de verwachtingen, kan er soms bij gebaat zijn om het geplande hardlooprondje uit te stellen of eerder op de dag te gaan.”

Temperatuur en hoeveelheid zon

In de zomer is er bij mooi, warm weer meer smog in de vorm van ozon en loopt de concentratie daarvan aan het einde van de middag of het begin van de avond op. De hoeveelheid hangt dan af van de temperatuur en de hoeveelheid zon. “Dan kan het beter zijn om in de ochtend hard te lopen, want dan moet deze vorm van smog zich nog opbouwen”, aldus Brunekreef.

In de winter zijn er minder duidelijke mechanismes in de lucht te detecteren. Bij weinig wind is er ook meer verontreiniging in de lucht. “Maar dit is dan niet gekoppeld aan een voorspelbaar moment van de dag zoals dat bij ozon wel het geval is”, zegt Brunekreef. “Dan is het slimmer om de app in de gaten te houden en aan de hand van die informatie je hardlooprondje te plannen.”

Bron: nu.nl