Reisverslag Rothaarsteig | De weg van de zintuigen

De laatste acht jaar is het traditie voor mij om in de herfstvakantie een lange trekking te maken in het buitenland. Schotland, Ierland en Engeland zijn mijn favoriete landen voor meerdaagse wandeltochten. Door de pandemie zoek ik het deze herfst dichterbij huis en kies ik voor de Rotharsteig, die start in het Sauerland. Of ik deze tocht net zo mooi vond als mijn avonturen aan de andere kant van het kanaal? Lees vooral verder!

In de afgelopen jaren liep ik onder meer de Two moors way, West en East Higlandway, GreatGlenWay, de Hydrian Wall en zo kan ik nog wel even door gaan. De wandelmogelijkheden in Groot Britannie zijn ongekend. Maar Duitsland, ook een outdoorland bij uitstek biedt ook meer dan voldoende mogelijkheden. Mijn zoon van net 14 jaar, ook een fervent wandelaar, geeft al enkele jaren aan dat hij graag samen met mij een trekking zou willen maken. Ons oog valt op de Rothaarsteig.

Over de Rothaarsteig

Het lange afstandspad de Rothaarsteig telt een lengte van zo’n 154 kilometer en is geopend in 2001. Het woord steig betekent in het Duits steilpad, en aangezien het merendeel van het pad door het Rothaargebergte loopt is de naam snel duidelijk. Ook wordt de wandeling omschreven als ‘Der weg der Sinnen’, de weg van de zintuigen dus. Onze nieuwsgierigheid is gewekt!

De Rothaarsteig begint in Brilon en eindigt in Dillenburg. Na de nodige research op het internet en een informatiepakket opgestuurd door Top Trail Germany, besluiten we dat deze trekking het gaat worden. De Rothaarsteig kan in 6, 8 of 12 etappes als trekking worden gelopen. Wij besluiten dat we voor de variant met de 8 etappes gaan.

We pakken de trein vanaf Ede-Wageningen naar Brilon. We hebben alle overnachtingsplekken vooraf al geboekt, omdat op sommige plaatsen van de etappe maar een beperkt aantal overnachtingsmogelijkheden dicht langs de route liggen. Vanaf het station lopen we in een klein kwartiertje naar ons hotel. Na onze rugzak in het hotel gedropt te hebben besluiten we om Brilon te gaan verkennen. Het oude centrum bestaat uit vele mooie vakwerkhuizen. Voordat we onze hotelbedden opzoeken, lopen we door het Kurpark. Dit vinden we verassend mooi. De kleurrijke bomen geven ons een ‘ Indian summer’ gevoel.

Etappe 1 Brilon naar Willingen

Na ons ontbijt starten we vroeg. De eerste etappe is net geen 24 kilometer en het wandelpad zal 690 meter stijgen en 501 meter dalen. We moeten ook nog wat extra kilometers lopen omdat we geen hotel langs de route hebben. Geen rustig begin dus, maar meteen aan de bak. Het is een kleine 400 meter naar het marktplein in Brilon waar de eerste stenen zuil staat met het logo van de Rothaarsteig.

Op de achtergrond zien we het historische raadhuis. Vanaf de start lopen we al vrij snel het centrum uit, en komen aan in het natuurgebied Drubel. Het is mooi zonnig weer en zodra we omhoog gaan, hebben we een prachtig uitzicht op Brilon en de prachtige kleurrijke bomen. Het is hier volop herfst. Na enig klimwerk onder meer via trappen, komen we bij de bron van de Mohne, we passeren de Hiebammenhut die op dit vroege tijdstip nog dicht zit.

Het pad gaat nu steil omhoog naar Borbergs Kirchhof en een kappeltje midden in het bos. Hier genieten we van een prachtig uitzicht over de omliggende heuvels/bergen. Dan gaan we via smalle steile paadjes over de Ginsterkopfe. Wat is het na de steile beklimmingen genieten van de prachtige vergezichten! Af en toe zien we ook al een blik van de Bruchhauser steine. Deze komen steeds dichterbij en we passeren de stenen onderlangs.

Ben je in het bezit van een super conditie of loop je de Rothaarsteig zonder bepakking, dan is het zeker de moeite waard om deze te bezoeken. Ik zelf heb de stenen twee jaar geleden al bezocht en dit uitgebreid beschreven. We lopen verder en net boven het plaatsje Bruchhausen nuttigen we onze lunch met een mooi uitzicht over het plaatsje. We vervolgen onze weg door bossen en na een hele steile klim komen we aan bij de Richtplatz. Hier eindigt de etappe, maar wij moeten nog naar beneden door Willingen sjouwen naar onze overnachtingsplek. Na bijna 6 kilometer extra gelopen zijn we bij ons hotel. Het is ondertussen al donker.

• 

• 

• 

• 

• 

Etappe 2 Willingen naar Winterberg

Na een goede nachtrust en een stevig ontbijt lopen we alweer vroeg het trapje af van Hotel Sonnenhof, en gaan we weer op weg naar het startpunt, 6 kilometer lopen door Willingen en dan bijna 300 meter klimmen voordat we weer op de Richtplatz zijn. En door kunnen met de tweede etappe van ruim 22 kilometer, waarvan 572 meter stijgen en 552 meter dalen. Het is perfect wandelweer, en heerlijk rustig op deze vroege zondagochtend.

Voorbij de Richtplatz lopen we een stuk redelijk vlak en passeren verschillende oude grenspalen. Dan is het weer stijgen totdat we op het hoogste punt zijn: op de top van de Langenberg, 843 meter hoog. Een groot kruis markeert de top, een mooi uitzicht hebben we niet, want de top wordt omringd door bomen. We vervolgen het modderige pad totdat we aankomen bij de Hochheide Hutte.

Vanaf het terras heb je een prachtig uitzicht over de bergen, we besluiten hier even wat te eten. Na deze pauze gaan we achter de hut omhoog. We komen op de Clementsberg, 838 meter hoog. Het bos is hier ingeruild voor heide. We passeren de Hoppeike Quelle, en lopen nu door een naaldbos, met superhoge bomen.

Ik ben zo dom geweest om mijn nieuwe schoenen niet in te lopen, en dat resulteerde in behoorlijke zere voeten met blaren, terwijl ik hier nog nooit last van heb gehad. Na even de voeten te hebben geventileerd gaan we maar weer op pad. We klimmen nog over de Hillekopf 805 meter op weg naar Kustelberg. Het is een mooie maar ook zeer vermoeiende etappe, we rusten even uit op de ligbanken bij de Ruhr quelle. Niet voor te stellen dat het water dat hier uit de grond sijpelt verderop in het Sauerland een heuse rivier is geworden.

We gaan beginnen aan het laatste stukje van deze etappe. We zijn blij als we de contouren van Winterberg zien liggen, en het lijkt dat we zo Winterberg kunnen inlopen naar het eind van de etappe, maar de Rothaarsteig heeft nog een verassing voor ons. We moeten nog even afdalen in het Helletal. Dit prachtig diepe uitgesleten dal is een bijzonder Klamm, die ik wel eens meer in de Alpen heb gezien of andere hooggebergten. Door de vermoeidheid en mijn blaren, kan het op dit moment voor ons niet snel genoeg zijn afgelopen, maar het is nog een flinke klim naar boven. En dan zijn we in Winterberg. We slapen vannacht bij de rest van ons gezin, dat deze week in een vakantiehuis in Winterberg verblijft.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Etappe 3 Winterberg naar Schanz

Na een ontbijt met het gehele gezin, laat ik de blaren op mijn voeten goed afplakken. We gaan op pad, al snel komen we in de winkelstraat van Winterberg. Ik merk dat het afplakken van de blaren niet het gewenste resultaat geeft, en ik besluit om in de outdoorwinkel, een paar lage wandelschoenen aan te schaffen. Met de nieuw aangeschafte schoenen verlaten we de winkelstraat, dit loopt al stukken beter. Ik heb er vertrouwen in dat deze etappe van 18.6 kilometer met 433 meter stijgen 380 meter dalen moet lukken. Via een pad over hellingen met uitzicht op Winterberg komen we aan bij de St Georg Schanze, een skischans.We dalen nu tussen de skihellingen door naar beneden. Om vanaf daar tussen de naaldbomen steil omhoog te gaan.

We passeren het mountainbike park en steken de autoweg over. We lopen nu door een gebied met heide en op het hoogste punt komen we op de Kahler Asten, we pauzeren even bij de uitzichttoren. Het is hier behoorlijk druk met dagjes mensen. We passeren de Lenne Quelle. De dagjesmensen laten we achter en lopen nu weer door uitgestorven bossen, om bijna elke 5 kilometer staat een stenen zuil met de afgelegde afstand en aan de andere zijde de nog te lopen afstand. Dit werkt niet altijd even motiverend…

We passeren vandaag de 50 kilometer. Het volgende stuk van de etappe is wat vlakker en loopt over een brede kam met aan weerszijden mooi uitzicht. Hier houden we onze lunchpauze en maken bokworsten warm met de biobrander. Via de bossen komen we in het kleine bergdorpje Schanze. Het is vandaag een relatief korte wandeling, en ik moet zeggen dat mijn voeten dit wel kunnen waarderen. We worden opgehaald met de auto door mijn vrouw en dochter. We slapen nog1 nacht in Winterberg, gezellig met het hele gezin.

• 

• 

• 

Etappe 4 Schanze naar Rhein Weser Turm

Na afscheid genomen te hebben van de rest van het gezin, brengt mijn vrouw ons met de auto naar het startpunt in het berg dorpje Schanze. Het is totaal ander weer dan gisteren, het prachtige Indian summer weer is veranderd in een grijze en mistige met motregen overgoten herfstdag. Gelukkig is de etappe van vandaag minder zwaar: een lengte van 22.6 kilometer maar een stuk vlakker, 253 meter stijgen en 298 meter dalen. Als we het dorpje zijn uitgelopen bevindt zich aan de linkerkant het Kyrill pad. In 2007 hield de orkaan Kyrill verwoestend huis in het Sauerland. Het gebied kreeg een totaal ander aanzien. In een nacht tijd waaide er zo’ n 16 miljoen kubieke meter hout om. En deel van de verwoesting is zo gelaten om ook in de toekomst te kunnen zien hoe dit gebied zich weer ontwikkeld. Dit 1 kilometer lange pad met vlonders en bruggetjes geeft hier een goed beeld van.

Na het Kyrill pad vervolgen we de Rothaarsteig. Als snel worden we getrakteerd op een levensgrote sculptuur. Aan het begin van de etappe komen we er nog twee tegen. De derde sculptuur is onze favoriet, het is genaamd Stein-Zeit-Mensch. Na de nodige foto’s, komen we al vrij snel bij de volgende highlight van deze etappe. Vanaf een hangbrug heb je een mooi zicht op de boomtoppen, zeker in de herfst is dit erg mooi. Het mistige weer creëert wel een mysterieus sfeertje in het uitgestorven bos.

We nemen even een pauze in het schuilhutje bij de Millionenbank. Hierna lopen we weer kilometers over modderige padden tussen de naaldbomen. In dit gebied schijnen ook wisenten te lopen, maar wij hebben geen enkel wild dier kunnen spotten. Dan komen we aan in Jagdhaus dat bestaat uit een groot hotel en enkele huizen. Het is nog steeds mistig, maar niet erg nat. Het laatste stuk lopen we wederom door verlaten mistige naaldbossen.

En dan komen we aan bij Rhein Weser Turm, het is zo mistig dat we de uitzichttoren die hier in 1932 is gebouwd niet goed kunnen zien. Er zijn hier twee overnachtingsmogelijkheden. Wij overnachten in Gaststatte Zur Hanenquelle. Echt een aanrader. We hebben een super grote kamer, er is gastvrij personeel en heerlijk eten. Dit terwijl het restaurant eigenlijk gesloten was.

• 

• 

• 

• 

• 

Etappe 5 Rhein-Weser-Turm naar Lutzel

We slapen prima, ondanks dat de eigenaar van het hotel ons waarschuwt voor rondsnuffelende wasberen. Hij benadrukte dat we niks buiten moesten laten liggen, anders zouden de ‘terror wasberen’ ermee aan de haal gaan. We hebben niks gehoord of gezien. Na een prima ontbijt gaan we op pad voor de 5de etappe, waarbij we 18,3 kilometer moeten afleggen, waarvan 357 meter stijgen en 452 meter dalen.

We passeren de 24 meter hoge uitzichttoren, die nu niet in de mist is gehuld. We lopen weer door de eindeloze naaldbossen, afgewisseld met stukken omgezaagd en omgewaaid terrein. Het is vandaag zwaar bewolkt en er is ook meer wind dan de afgelopen dagen. Na een beekje te zijn overgestoken pauzeren we even op een paar ligbanken. Het is heerlijk al de bankjes en picknicktafels die aan de Rothaarsteig staan. En vaak op de mooiste plekjes.

Alweer lopen we door de naaldbossen, en toch is dit absoluut niet saai. Dan volgt er ook vandaag weer een behoorlijke klim naar Dreiherrnstein, 673 meter hoog. Vanaf hier lopen we een heel stuk door loofbossen. We genieten van de prachtige herfstkleuren en vele soorten paddestoelen die we tegenkomen. We passeren de stenen zuil met daarop 85 kilometer. Na een relatief korte etappe komen we aan bij ons overnachtingshotel Ginsberger Heide. Na het inchecken en even wat gedronken te hebben, besluiten we om de omgeving nog even te voet te gaan verkennen.

Als eerste bezoeken we de burcht Ginsburg, we beklimmen de uitkijktoren en hebben nog een mooi uitzicht op de omliggende bossen. Na het bezoek aan de burcht lopen we nog naar een uitkijktoren die zich op 15 minuten lopen van de burcht bevind. Het is ondertussen mistig geworden en het begint ook behoorlijk te waaien.We lopen terug naar hotel Ginsberger Heide waar we een heerlijke maaltijd nuttigen en dan lekker ons bed opzoeken.

• 

• 

• 

Etappe 6 Lutzel naar Lahnhof

In de nacht zijn we een paar keer wakker geworden. Niet van wasberen, maar van de regen die tegen het raam sloeg en het fluiten van de wind. Het stormt en de vooruitzichten voor vandaag zijn dat het blijft stormen. Gelukkig staat er een korte etappe op het programma. Na het ontbijt trekken we de regenkleding aan en na overleg met het hotelpersoneel besluiten we het erop te wagen. We hebben 14,2 kilometer voor de boeg, met 315 meter stijgen en 285 meter dalen.

Het eerste stuk lopen we nog relatief beschut, en afgezien van de stortregen gaat het nog wel. Maar als we dan het bos uitkomen en via weilanden moeten dalen naar Lutzel worden we gewoon omver geblazen, we zien ook de eerste bomen omvallen. We besluiten om in Lutzel even bij het treinstation te gaan schuilen. Het gaat steeds harder waaien, we besluiten om via de grote weg te gaan lopen omdat het op dit moment niet verantwoord is om door het bos te gaan lopen met deze rukwinden die soms orkaankracht bereiken. Als we net in de stortregen langs de doorgaande weg lopen stopt er een busje van het hotel waar we afgelopen nacht sliepen. De chauffeur vraagt of we een lift willen hebben. Het lijkt ons voor dit moment de beste oplossing.

De chauffeur gaat op weg richting Lahnhof, maar overal worden we tegengehouden of terug gestuurd in verband met afgesloten wegen door omgevallen bomen. Toch lukt het hem ons op zo’n 5 kilometer van Lahnhof af te zetten. De storm is gelukkig iets afgezwakt en we besluiten om voorzichtig en goed oplettend op eventueel omvallende bomen te gaan lopen. Het is ongelooflijk wat we op sommige stukken aantreffen: tientallen immens grote bomen die kriskras over de padden liggen. Het is een ware survival tocht om bij ons hotel te komen. Als we er eindelijk zijn neemt de wind weer in alle hevigheid toe. We zijn blij dat we binnen zijn. En de weersverwachting voor de volgende dag is gelukkig beter.

• 

• 

• 

Etappe 7 Lahnhof naar Wilgersdorf

Als we wakker worden is het eerste dat we doen naar buiten kijken, het is zwaar bewolkt maar het stormt niet meer. We checken de weersverwachting en volgens buienradar trekt de wind in de loop van de middag weer aan tot orkaankracht. Dus snel ontbijten en op pad! We moeten vandaag 18 kilometer lopen en 212 meter stijgen, 327 meter dalen. De schade die de storm heeft aangericht is groot. Overal zien we ontwortelde bomen en we letten goed op op bomen en takken die op vallen staan. We zijn continu aan het zigzagen: het lijkt wel een hindernisbaan.

We komen langs de Ilsequelle, volgens de overlevering is het water uit deze bron geneeskrachtig en heeft het een heilzame werking, ik neem maar een slok. Misschien beschermt het ons ook tegen omvallende bomen. De route gaat nu weer omhoog de Jagberg van 674 meter hoogte op, vanaf hier hebben we een prachtig uitzicht. We lopen nu over de top van de berg. Hier staat bijna geen enkele boom meer. Als het pad weer naar beneden gaat besluiten we om hier te gaan lunchen op een omgevallen boom, maar op dat moment begint het te regenen en trekt de wind ook weer aan.

Met ons broodje in de hand verhogen we onze pas en zetten de route voort. In een hoog tempo passeren we ook de Quelle die Dill. De enige plek waar we nog even stoppen is bij het uitkijkpunt. Het begint steeds harder te waaien en de lucht wordt ook steeds donkerder. We dalen nu af en via de weilanden komen we in Wilgersdorf, het is nu nog een flinke klim naar Gastehaus Wilmersdorf. Het blijkt dat we een hartstikke grote kamer met uitzicht hebben geboekt, fijn om even bij te komen. We gaan ook nog even heerlijk zwemmen in het overdekte zwembad, goed voor de spieren.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Etappe 8 Wilgersdorf naar Dillenburg

Vandaag de laatste etappe alweer! Na het ontbijt wacht ons de steile klim naar het begin van de etappe. Na ongeveer een uur zijn we weer op de route. De wind is vandaag gelukkig gaan liggen en het zonnetje schijnt zelfs weer. Prima omstandigheden voor de 20,7 kilometer en 381 meter stijgen en 654 meter dalen. Het is een mooie afwisselende etappe, met stukken langs een beekje, loofbossen, weilanden en mooie vergezichten. En een paar stevige beklimmingen. Na ongeveer 5 uur zien we ons doel helemaal in de verte: de burcht Dillenburg.

Als we het plaatsje Dillenburg bereiken denken we dat we bijna bij de finish zijn, maar we moeten wederom steil omhoog, en we lopen bovenlangs Dillenburg heen. Dit resulteert in enkele bijzonder mooie uitkijk plekken. En dan komen we aan in Dillenburg, we lopen naar het station en hier eindigt dan de Rothaarsteig.

We vieren dat we de tocht hebben volbracht met een lekker etentje. De volgende dag gaan we met de trein weer naar huis. We kijken terug op een supermooie, perfect uitgezette tocht. En het was een bijzondere ervaring om dit samen met mijn 14 jarige zoon te mogen doen. We hebben goed weer gehad, in de regen gelopen en zelfs in een heftige herfststorm. We kwamen door charmante plaatsen met vakwerkhuizen, zagen de mooiste uitzichten en liepen door uitgestrekte bossen. We gebruikten al onze zintuigen op deze ‘weg der sinnen’ en kwamen soms urenlang geen mens tegen. Precies wat ik tijdens mijn hikes in Groot Britannie zo prettig vind. Dit was vast niet mijn laatste lange afstandswandeling in Duitsland.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Praktische informatie over de Rothaarsteig

• Brilon is goed te bereiken met de auto, maar ook met het openbaar vervoer. Wij boekten vooraf twee treintickets bij NS internationaal, kosten 53 euro voor twee personen van Ede Wageningen naar Brilon, een mooie prijs. De treinreis verloopt met een overstap in Arnhem, Oberhausen en Dortmund en na ongeveer 5 uur komen wij aan op het station van Brilon.
• Wil je meer lezen over de Rothaarsteig dan kan ik deze websites aanraden: Rothaarsteig.de, toptrails-of-germany.de en de toeristische website van het Sauerland.
• Een beschreven route vind je in een Duitstalig boekje, via deze website te koop.

---

Lees meer over wandelen dichtbij Nederland op Outdoordichtbij.nl

---