Baltische Staten | Op zoek naar de verschillen tussen Estland, Letland en Litouwen

Op zoek naar de verschillen tussen Estland, Letland en Litouwen

Een reisverhaal van Cor en Grietje

Als je een onbekend land binnenrijdt is het altijd leuk om te ontdekken wat je tegenkomt, hoe de mensen zijn, hoe het landschap en de huizen er uit zien en wat eventuele gewoonten zijn. Als overlanders zijn we in sommige dingen enigszins primitief maar een prepaid internet kaart is zo langzamerhand een eerste levensbehoefte geworden.

Litouwen

Bij het binnenrijden van Litouwen gaan we dan ook naar het eerste dorpje met telefoonwinkel. In Litouwen is dat een plaatselijke supermarkt, waar ze ook internetkaarten verkopen. Onze eerste vraag, om gelijk maar aan te geven dat wij geen Litouws spreken is dan ook standaard: Do you speak English?  De caissière begrijpt de vraag, maar het antwoord is duidelijk: Nee! Maar vervolgens gaat ze ontzettend haar best doen om met handen en voeten ons de juiste kaart te verkopen. Als het eerste contact op deze manier verloopt voelen we ons direct welkom. Perfect dus. Internetten in Litouwen is sowieso lachen, voor 5 euro kun je een week onbeperkt en snel internetten.

Dunbevolkt

Nadat we onze eerste levensbehoefte hadden vervult konden we ondermeer op onze digitale kaarten zien dat het Nationaal Park Dzūkija op de weg naar Vilnius lag. Dit zuidelijke deel van Litouwen is zeer dunbevolkt, een fantastisch landschap, heuvelachtig met een afwisseling van kleine stukjes landbouwgrond en mooie ongerepte natuur.

De weg naar ons overnachtingsplekje midden in het NP blijkt de laatste 30 kilometer een gravelroad te zijn. Op een open plek aan één van de vele meren vinden we een plekje voor de nacht…morgenvroeg eerst maar eens een duik nemen.

Natuur, rust en traditionele voeding

Het vervolg naar Vilnius rijden we via een off-road route. Vaak nemen we dit soort routes, niet eens om onszelf en de camper op de proef te stellen, maar meestal brengt het je op de mooiste plekjes. Zo ook deze keer. Via achteraf paadjes komen we bij een moerasgebied waar het rustig is en we prachtig vogels kunnen spotten. We zien ondermeer een aantal grote zilverreigers.

We lunchen en genieten van onze zojuist gekochte traditionele deegwaar waarvan we de naam niet hebben meegekregen. Het lijkt op oliebol en pannenkoek tegelijk en is gevuld met vlees. Mmmm… Onderweg zie je trouwens regelmatig vrouwen blauwe bessen, frambozen of daarvan gemaakte jam verkopen. Ze hebben de vruchten zelf in het bos geplukt. Ook zelf gezochte paddestoelen zijn erg populair. Alles is ruim van opzet in dit deel van Litouwen. De lange, rechte wegen zijn breed en mensen wonen in landelijke huizen met grote (groente)tuinen. 

Vilnius

In de hoofdstad van Litouwen staan zoveel historische gebouwen, dat je de tel snel kwijt bent. Opvallend zijn de verschillende stijlen. Poolse, Litouwse , Joodse en Russische invloeden, vanaf iedere straathoek weer een verrassing. Trouwen is populair op de zaterdag dat wij de stad bezoeken. Zeker 12 koppels hebben we gezien, op de vele fotogenieke plekken die de stad rijk is. We pakken regelmatig een terrasje en genieten van de ontspannen sfeer.

Verder is Vilnius een moderne stad met -zo het lijkt- welvarende inwoners. Later bezoeken we het KGB museum, welke is gevestigd in het pand van waaruit de Russen in vroeger tijden hun plannen smeedden. Litouwen is gedurende meerdere decennia door verschillende machthebbers bezet geweest. In de kelders werden mensen onder vreselijke omstandigheden gevangen gehouden en omgebracht. De Russen waren al niet veel beter dan de Duitsers.

Trakai

Westelijk van Vilnius ligt Trakai: de naam van het dorp, kasteel en een Nationaal Park tegelijk. Het op een eiland gelegen 14e eeuwse kasteel ligt in een groot waterrijk gebied waar vele dagjesmensen op af komen. We kijken er rond, nemen een terrasje en genieten van de sfeer. Van het kasteel maken we een foto van de buitenzijde. Om de binnenzijde te bezichtigen moeten we in een enorme rij staan, das niks voor ons.

Kanopolo

In het recreatieve gebied rond Trakai ontdekten we een voor ons nieuwe sport: Kanopolo. Het lijkt nog het meest op waterpolo terwijl de deelnemers in kano’s door het water bewegen. Er zijn hoge doelen.

Onderweg naar het westen van Litouwen nemen we landelijke wegen en doorkruisen het midden van het land. Vele graanvelden (de oogst is druk gaande) worden afgewisseld met natuur en kleine pittoreske dorpjes. Vele huizen zijn van hout.

Koerse Schoorwal 

Het is inmiddels al weer heel wat weken geleden dat we de zee hebben gezien. De zee en de golven hebben iets magisch. Dus snel door naar het westen. De Koerse Schoorwal is een schiereiland aan de westkust. Vanuit Litouwen moet je met een pondje over. De zuidkant van het schiereiland zit vast aan Kaliningrad, de Russische exclave. Op het schiereiland zijn duinen tot 55 meter hoog, daarmee tot de hoogste van Europa. Op het schiereiland is toerisme een belangrijke inkomstenbron. De fantastische stranden en de lieflijke dorpjes hebben een grote aantrekkingskracht. Wij blijven er twee dagen, kijken in de dorpjes en zwemmen in zee. Langs de kust verlaten we Litouwen in noordelijke richting en gaan we verder op ontdekking in Letland.

Letland

Het zoeken van de verschillen tussen de Baltische Staten is nog niet zo’n makkelijke opdracht. Natuurlijk heeft ieder land z’n eigen geschiedenis maar op het eerste oog zijn er meer overeenkomsten dan verschillen. Wij ervaarden de mensen in Litouwen als vriendelijk, in Letland zijn ze wat meer ingetogen. Ze helpen je op een zakelijke manier en op straat kijken ze meestal strak vooruit. Een spontane “hallo” hoor je minder snel.

Regen en wind aan de kust

Onze eerste stop is bij Liepāja, een plaats aan de kust. Het is regenachtig en behoorlijk stormachtig. Maar gelukkig vinden we een plekje achter wat bossages. Liepāja was vroeger een marinebasis van de Sovjets. Je ziet nog enorme bunkers welke dienden als veilige plaats tegen aanvallen vanuit zee. Maar ze hebben nooit echt gefunctioneerd. Daardoor hebben ze ze maar opgeblazen, maar zelfs daarvoor waren ze te sterk. De oude ruïnes zijn er tot op heden nog steeds, daar opruimen kennelijk te kostbaar is. Er hebben vele Russen gewerkt en gewoond rondom de marinebasis, de vele flats staan er nog. Ze worden nu verhuurd aan mensen met een smallere portemonnee. Sommige zijn wat opgeknapt, maar soms krijg je het idee dat je je nog in oude Sovjet tijden waant.

Breedste waterval van Europa

We rijden verder naar het plaatsje Kuldīga, waar zich met 240 meter, de breedste waterval van Europa bevindt. Hij heeft maar éen meter verval, toch is het een merkwaardig gezicht. Wanneer de zalmen hun trek de rivier opwaarts hebben, springen ze over de watervallen. Vissers hebben een speciale constructie bedacht om ze op te vangen.

Ķemeri Nationaal Park

Onderweg naar Riga stoppen we bij het Ķemeri NP waar we de Great Ķemeri Bog Boardwalk lopen. Het is een enorm moeras gebied waar op informatieborden haarfijn het ontstaan van moeras door de eeuwen wordt uitgelegd. Er loopt een houten vlonderpad van zo’n 4 km dwars door de moerassen en vennetjes. Op het eindpunt staat een uitkijktoren met een geweldig uitzicht.

Riga

Omdat we ons ten doel hebben gesteld in ieder geval de hoofdsteden van de Baltische Staten te bezoeken, staat ook Riga op het programma. Riga is de grootste hoofdstad van de drie Baltische landen. Om eerlijk te zijn…we zijn niet echt onder de indruk van de stad. Er heerst een gelaten sfeer, misschien wel Lets. Er staan enkele mooie gebouwen maar toch is er geen eenheid. Oud, nieuw en diverse stijlen staan dwars door elkaar heen. Een echt gezellig centraal plein met horeca ontbreekt. Misschien zijn we inmiddels wel een beetje stedenmoe… De grote dagelijkse markt, ondergebracht in de enorme hallen waar vroeger zeppelins werden gemaakt, vonden we de moeite waard. Hier worden vele verse plaatselijke lekkernijen aangeboden. We stonden op we onze tenen voor de gebakkraam…

Nationaal Park Gauja

Na Riga rijden we verder via een off-road track, welke deels een crossbaan is. Leuk stukje waar we even kunnen oefenen in hoeverre we een stijle heuvel op kunnen komen door los zand. Dat gaat best, maar op een gegeven moment wordt het zo stijl dat zelfs onze 4×4 niet meer in staat is de 3500 kilo omhoog te krijgen.

We gaan verder naar NP Gauja, nabij het dorpje Sigulda. Het is een behoorlijk toeristisch dorp met veel outdoor-activiteiten. We overnachten op een parkeerterrein nabij een kabelbaan welke over een dalletje gaat. Via één van onze apps vinden we een wandeling van zo’n 31 kilometer. Zeer gevarieerd, wat dorpjes, bossen, open stukken, een verrassend cafeetje, kastelen, bruggen en een brede rivier behoren tot de ingrediënten. De toeristische omgeving hier is behoorlijk druk, maar niet te druk, gezellig.

Estland

Als je Estland “googled” komen er niet echt veel hoogtepunten naar voren. We besluiten dan ook zonder al te veel doelen het land te doorkruisen waarbij de route in ieder geval over de westelijk gelegen eilanden Saaremaa en Hiiumaa gaat. Voor de kust van Estland liggen talloze eilanden, van piepklein tot groot en bewoond. Saaremaa is de grootste, vergelijkbaar met Luxemburg. De grootste eilanden zijn met de camper per ferry bereikbaar. De eilanden zijn niet overspoeld door toeristen en de natuurlijke combinatie tussen land en zee is fantastisch. We cruisen over de eilanden van links naar rechts, van west naar oost, via de meest afgelegen weggetjes en genieten volop. In het gezellige hoofddorp Kuressaare nemen we een terrasje en zien tevreden en vriendelijke gezichten voorbijkomen. Het is hier vast fijn wonen.

Wandeling door het water

Op de westkant van Saaremaa maken we een erg bijzondere wandeling in het NP Vilsandi. De wandeling gaat voor het grootste deel door het water. In een fantastisch natuurgebied met eilanden, diepere en ondiepere gedeelten wandelen we een route van zo’n 10 kilometer. We lopen door het water op oude schoenen, korte broek, en een jas met rugzak. Op de diepste plekken wordt je ongeveer tot je buik nat terwijl je voort schuifelt op gladde stenen of modderige ondergrond. Je waant je midden in de waterrijke natuur tussen zwanen, reigers, meeuwen en vele andere soorten watervogels. Je begeeft je dan weer tussen het riet, dan weer op een open deel, of op een eiland tussen de jeneverbessen.

Tallinn

Als hoofdstad van Estland zijn we volledig gevallen voor Tallinn. Wat een ge-wel-dig-e stad. De knusse sfeer, de vriendelijkheid, de prachtige middeleeuwse sfeer…we zijn onder de indruk. We gaan uit eten in restaurant Olde Hansa, volledig in middeleeuwse sfeer opgezet restaurant. Tot in de kleinste details is overal aan gedacht.

Scheepsramp Estonia

In de september 1994 waren we aan de TV gekluisterd in verband met het vergaan van de Estonia. De vreselijke beelden waren we nog niet vergeten. Voor wie het niet weet: De Estonia verging op weg naar Stockholm. Bij de ramp verloren 852 mensen het leven. We staan stil bij het monument: The Broken Link

Conclusie

Onbewust gaan we toch de verschillende landen met elkaar vergelijken. Bij het binnenrijden van Litouwen waren we positief verrast over de natuur en vriendelijke bevolking. In Letland zijn de mensen wat ingetogener maar met name van de hoofdstad Riga hadden we een hogere verwachting. Voor ons is Estland een geweldige beleving geweest. De eilanden rondom Saaremaa en de hoofdstad Tallinn -misschien wel de mooiste stad van Europa- zijn een bezoek meer dan waard. Over het algemeen vonden we de Scandinavische invloed richting het noorden steeds voelbaarder worden. Misschien logisch.

Verdere reisverslagen

Dit is deel 2 van een vierdelig reisverslag door Polen, de Baltische Staten en Finland.

1: Polen
3: Finland
4: Finland, Eastern Hiking Trail

Alle foto’s en video’s: Cor en Grietje Doorten