Extreem reisverslag Schotland | Een dag uit het leven van een Munro Bagger

Ik zit middenin mijn Munro Missie. Ik ren maandenlang door heel Schotland in weer en wind om de 282 Munro’s, bergen boven de 3.000 voet (914,4 meter) te beklimmen. Het is ondertussen 5 augustus. Dag 126 van de missie. 112 muno’s gedaan en nog 170 te gaan. Na weken voornamelijk in het wild gebivakkeerd te hebben, hadden we vannacht een echt bed. Heerlijk geslapen in de youth hostal met de onuitspreekbare naam Aite Cruinnichidh, wat ’the gathering’ betekent.

Het is een sfeervol pand met veel dikke natuurstenen muren en overal houtbeslag tegen muren en plafonds. Het is een combinatie van een Scandinavisch chalet en een berghut. Ik kan hier aarden.

Vriendin Kate en haar zoon gaan vandaag naar het WK Downhill kijken op de Anoach Mor, een berg die ik eerder al op en af rende. De wekker staat om 5.55 uur. Ik sta op, geheel tegen mijn natuur in, om koffie te zetten voor Kate en mij. Voornamelijk voor mij.

Ik trek me terug in het kleine woonkamertje. Het heeft grote ramen van plafond tot vloer met zicht op de vallei en ervoor een hangstoel. Ik drapeer me erin, voetjes op een kruk. Koffie binnen handbereik, een handvol tijdschriften als de Scottish Mountaineer en Lone Planet Adventurer eveneens binnen een armlengte.

Ik sta zelden vroeg op, net zo min als ik koud douche. Toch heb ik nooit spijt als ik het wel doe. Dit is de twilight zone, het uurtje tussen dag en nacht, tussen zwart en wit, als dieren en mensen nog stil en rustig zijn, misschien wel op hun mooist. In de stoel sip ik in stilte van de koffie en geniet. Dit is het thuisgevoel zoals ik dat ken, met je vader koffie drinken, de hond aan je voeten.

Als bellen in een stilstaande poel

Dit is het uur waarin een diepe stilte nog over de wereld hangt en waarbij het makkelijk is om in gedachten verzonken te raken. Het uur waarin de meest heldere ideeën naar voren komen, simpelweg omdat er ruimte voor is. Het uur waarin gedichten vallen, titels van boeken opborrelen als de bellen in een stilstaande poel. Het is het uur van de creativiteit en niets liever breng ik het door omringd door boeken, dichtbundels, tijdschriften, kranten en de immer aanwezige tas met uitgescheurde knipsels en quotes die nooit ver van me vandaan is. Zo ontstaan de boeken over mijn avonturen.

Voor het raam ontwaakt de natuur. Een eend hobbelt voorbij, een konijn kruist zijn pad. Roodborstjes pikken verwoed in het gras. Roze sneeuwklokjes wiegen op de bries. Groteske dennen wiegen mee op de helling in de verte. Verder is het stil. Ik hoor het bloed door mijn aderen stromen, mijn sporthart kloppen. En toch is er alweer melancholie, hoe dit uurtje te verlengen, vast te houden. Kon het maar altijd zo zijn. Nee beter: kon ik maar altijd zo zijn. Daar ligt mijn uitdaging.

Als de koffie op is, nieuwe koffie zetten. Ik verplaats me naar de woonkeuken. Een gezellig onderkomen met laag plafond, alles van hout en doorleefde houten tafels met prachtige houtnerfen en knoesten. Het is fris in het pand maar alle ontbijtgasten hebben de ruimte warm gestookt met hun lichaamswarmte. Het is loom-knus binnen. Ik trek me terug in een hoek en observeer vanuit mijn bubbel.

Kamikaze

Overal zijn de vrijwilligers die op het WK actief zijn. De komende dagen vinden wereldkampioenschappen plaats in achttien disciplines. Kate en haar zoon bezoeken de WK Downhill voor de dames- en herenelite. Volgens mijn buurman die bij bocht negen staat is het de spectaculairste discipline. Zo komen werkelijk als kamikazes naar beneden denderen. Gisteren waren parcoursverkenningen en kwalificaties.

Blijkbaar was de sprong bij bocht 33 niet goed en deelnemers landden voorbij de landingsplaats. De een naar de ander crashte en veel mensen moeten worden afgevoerd. Voor een toeschouwer is dit de plek. Horror is entertainment. Kate en zoon starten boven en lopen langs het parcours naar beneden, bocht 33 gaat in de mental map.

Alle marshalls en vrijwilligers zijn vrolijk en bovenal wakker zelfs na negen lange dagen van voorbereiden en buiten zijn. Als ze het pand verlaten, blijven hikers over. Na 110 bergen kan ik een aantal stereotypen ontwaren.

Spiri en spartaans

Er is de vrouw alleen. Ze is meestal van het type spiri. Ze heeft het hoofd licht achterover en laat de wind door haar haren wapperen. Als je niet beter wist, zou je denken dat ze hautain was. De hond is er voor enge mannen. Ze zegt gedag maar voor een praatje moet je eerst laten zien dat je ongevaarlijk bent en ook een beetje spiri. Het zijn in mijn geval veelal korte gesprekjes.

Dan is er de man alleen. Knokige, hoekige, Spartaanse manspersonen met niet direct de meest vriendelijke glimlach op de toet. In gedachten verzonken harken ze met poles Munro’s op. Ze dragen buitensportkleding van de Bever, zachtgrijs, donkerbeige, bruin, zwart, donkerblauw of boswachtergroen. Dwze mannen houden niet van teveel kleur in het leven. Sommige kledingstukken stammen uit de jaren 70 en de rek is er een beetje uit, elastieken zijn op en de stof is vaal. Ik hoop niet onder deze categorie te vallen alleen al omdat ik veel rood draag.

En ik draag schoenen met roze erin en oranje zolen. En ik ben nog niet zo oud. Deze mannen dragen de kaart om de nek in een plastic map en het kompas is altijd binnen handbereik. Ze marcheren doelgericht met hun poles naar toppen toe en van vrouwen en kinderen weg. Ze willen hun jongere jaren terughalen door hun resterende mannelijkheid te tonen met topbestijgingen. Een grimas valt hen veelal ten deel en de hoektand is enigszins ontbloot. Deze mannen hebben geen tijd voor praatjes. Ze zijn efficiënt, effectief en doelmatig bovenal.

Geen oer-Hollandse ANWB-stelletjes

Er zijn de stelletjes. Veelal zijn het wat jongere mensen die zich stelmatig op de berg vertonen. Ze hebben op zich goede jacks maar lopen op sneakers. Ze zijn niet echt voorbereid maar vooral hij compenseert dat met heul veel enthousiasme. Zij vindt er geen reet aan en zeult hijgend een paar meter achter hem aan. Zij wil huilen en terug naar het dal. Hij wordt later de man alleen. Zij wordt niet de vrouw alleen. Ze staan altijd open voor een gesprekje. Hij hoort mij uit, wil alles weten, oreert over zijn ambities en wil eigenlijk mij zijn.

Zij is blij dat ze op adem kan komen en hoopt dat ik zeg dat het te ver voor hen is en dat ze moeten omdraaien. Ze kijkt me met grote smekende ogen aan. Hij ook. Voor de goede orde: dit zijn niet de oer-Hollandse ANWB-stelletjes. Die zijn vaak net iets ouder en laten zich hier niet zien want de Hollandse heide is met B-schoenen en een kekke rugzak al uitdagend genoeg.

Deze jonge stelletjes vind je het meeste op de Ben Nevis, de hoogste, en het is een vanzelfsprekendheid dat alle andere typetjes dit type terechtwijzing of weer op het rechte pad zetten als ze in de problemen raken.

Een hillwalking-clubje

Er zijn de ouderen. Dit vind ik de leukste categorie. De meesten hebben er al een rondje Munro’s opzitten. Ze hebben geaccepteerd dat het allemaal niet meer zo snel gaat en dat eventuele records er nu al geweest hadden moeten zijn en dat ze die niet meer gaan zetten. Ze hebben tijd, alle tijd van de wereld. Ze zijn veelal lid van een hillwalking-clubje. Ze sjokken gestaag in groepjes bergen op en staan stil bij bloempjes, plantjes, vogeltjes en vergezichten. Ze hebben goed materiaal als gevolg van hun ervaring en dragen veel mee.

Dat vertaalt zich in een zeer uitgebreide lunchpicknick op een plek in de luwte. Ze kwebbelen daarbij honderduit en hebben het goed naar de zin. Er is altijd een dame of heer die het een beetje steil vindt en ergens omkeert. Maar dat vindt hij of zij helemaal niet erg want de dag wordt aangenaam verpoosd in de vallei. Ik kom deze mensen tegen in mijn klim en maak altijd een praatje. Er is ook altijd een akela, meestal mannelijk, die de Belangrijke Gids speelt. Het betreft meestal een dominant persoon die daarmee leiderschap afdwingt maar daarin niet direct als natuurlijk leider gezien wordt.

Edoch, iedereen tolereert hem met een glimlach. Deze mannen zoeken meestal een gesprekje met mij als ik langsren. Het is niet zozeer een gesprekje alsin dialoog doch eerder een monoloog over hun rol en ervaring. Er is eigenlijk nauwelijks tussen te komen. Ik tolereert het ook en houd het kort.

Een (h)erkennende knipoog

Tenslotte zijn er de sportievelingen, de speedhikers, rotsklimmers, mountainbikers, trailrunners en ultra-mountainrunners. Ze slepen het minste mee, dragen felle kleuren, torsen een racepack op de rug en hijgen. Als ze elkaar zien is er een (h)erkennende knipoog of handdruk. Vaak worden technische wetenswaardigheden uitgewisseld over route en gear. Er is verdacht weinig ego te bespeuren. Deze mensen doen hun eigen ding, hebben respect voor de ander en ik voel weinig oordeel. Het afscheid is meestal met een boks. Snel weer door voor je afkoelt.

Vanochtend in de houten keuken zijn het de ouderen die zich voorbereiden. Twee dames en een kerel zijn wel een uur gebogen over kaarten en boeken. Ze dragen kleurrijke RAB-jacks en nemen alle paadjes en scenario’s op hun gemak door met een kop thee. Het verraadt jarenlange ervaring en als ik zeg dat ik als vlaklander onder de indruk ben wuiven ze het weg en zeggen dat het wel meevalt. Ik geniet van hun getut, vitale mensen die oprecht genieten van het buitenleven. Ik maak een foto terwijl ze over hun kaart gebogen hangen.

Met de kop op oneindig

Om elf uur is het ook voor mij tijd om te gaan rennen. Ik hijs me in mijn racetenue, de oortjes gaan in en ik verlaat de youth hostel. Benieuwd of ik het droog kan houden vandaag. Het zou vanaf twee uur kunnen gaan regenen, maar je weet het nooit hier. Tegelijk zou het morgen mooi worden, maar dat valt tegen, wat maakt dat veel mensen toch maar vandaag op pad zijn gegaan.

Ik wil eigenlijk de negen kilometer naar de berg liften maar de weg leent zich er niet toe. Er wordt te hard gereden. Met de kop op oneindig in de berm kilometers stoempen dus. Na vijf kilometer volgt een afslag rechts, een klein doodlopend weggetje naar het gehucht Fersit waar mijn echte klim start.

Halverwege het weggetje word ik bijgehaald door twee vrolijke meiden. Het zijn trailrunners die vandaag een dagje rustig aan doen en één Munro aftikken. Het is een kort en gezellig ritje en ze zullen op de terugweg naar me uitkijken.

Het gehucht bestaat uit een boerderij, twee woonhuizen en enkele loodsen. Op het pad een oudere dame met een heerlijk kwispelend jachthond. Het dier is zeldzaam enthousiast en zeiknat van de rivier. Ze vertelt dat ze deze week nummer twee heeft moeten laten inslapen wegens een tumor en staat opeens hard te huilen tegenover me. Ik zeg dat ze deze dan maar dubbel aandacht moet geven. Dat doet ze al. Als ze weer wat is opgevrolijkt vervolg ik het pad.

There is no such thing as an easy Munro

Al snel ben ik het pad kwijt. Vandaag zou een makkelijke dag worden met 13 kilometer en 930 hoogtemeters voor twee Munro’s. Helaas, zoals een wijs mens eens poneerde: ‘There is no such thing as an easy Munro.’ Als je 930 meter omhoog rent door kniehoge heide en gras, een bergrug rondt over keienvelden en de andere berg afdaalt via zo mogelijk nog diepere heide en mos met heupdiepe gaten, dan is ‘makkelijk’ niet het woord dat de situatie het beste weergeeft.

Aldus loop ik zwoegend, zwetend en met kloppende kop in een kompasstandje naar de eerste top. Het is een steil kreng en pas in de laatste meters ontwaar ik de cairn. De vergezichten zijn prachtig. Onder me ligt het langgerekte Loch Treig waar ik direct opkijk via steile rotswanden. Langs de oever aan mijn kant loopt het Harry Potter- treintje dat van Fort William naar Glasgow rijdt. In de verte moet Corrour Station liggen, het stationnetje uit de film Trainspotting dat van alles verlaten middenop de Rannoch More ligt, een gigantische heidevlakte. Ook naar dat stationnetje moet ik een keer om een eenzame berg af te tikken.

Rennen is vandaag niet de voornaamste manier van voortbewegen. De hoefijzervormige bergrug naar de tweede top vraagt eerder om ‘hobbelen-op-eieren’ om je enkels niet te breken. De tweede top vraagt weer om heather-bashing door kniehoge heide, zoals de Schotten dat noemen. Ik heb inmiddels de kniehefspieren van Godzilla.

De afdaling is ronduit verschrikkelijk. Het is meer waden dan rennen en zorgen dat ik niet met één been in een kuil beland en iets breek. Ik wankel als een clown over een gespannen net, het ziet er niet uit. Het is de blik op oneindig, de tanden op elkaar en doormalen. Soms is dat wat het is, maar zoals Sir Winston Churchill zei: ‘When you are going through hell, keep walking.’ Er komt een einde aan als je maar de ene voet voor de andere blijft zetten. Het biertje na afloop smaakt er altijd beter van.

I’ts just lovely to be outside

Dat is het met Schotland, je hebt het right to roam, ofwel je mag bijna overal lopen. Verwacht echter niet dat er paadjes zijn. Dit zijn niet de Alpen of de Eiffel met overal wegwijzers en verfstrepen. Sterker nog: Ik moet de eerste nog tegenkomen. De enige die ik heb gezien was niet van de Tourist Office maar van de eigenaar van een landgoed die bordjes plaatste om je om zijn terrein heen te voeren. Niet om je te helpen. Hier mag je het zelf uitzoeken. Hier kun je nog echt op avontuur. Dit is een van de laatste wildernissen van Europa. Precies zoals ik wil.

En zo vervolg ik beneden mijn avontuur met liften. Een campervan stopt. Het blijken dezelfde meiden. Ze hebben mijn tweede berg gedaan en ik had ze bijna bijgehaald. We kletsen honderduit en ze zetten me af bij mijn youth hostel. Precies dan begint het te regenen. De rest van de avond tref ik mensen die vandaag zeiknat zijn geregend. Ik op mijn beurt ben tussen de buien doorgehold.

En dan nog, zoals een oudere dame tegenover me lachend poneert: ‘This is Scotland, sometimes it rains, but I’m not gonna let it spoil my day! I’ts just lovely to be outside.’ En zo is het maar net! Wordt vervolgd… Lees meer op www.expeditionlife.nl

---