REISVERSLAG ZWITSERLAND | Diepe dalen en hoge toppen in Berner Oberland

REISVERSLAG ZWITSERLAND | Diepe dalen en hoge toppen in Berner Oberland

Een verhaal van Dion van der Meij

  ‘Blankestelle’ op de Balmhorn 3697 meter
                                                   Zomer van 2019

Die middag zit ik bij mijn kameraad Anne-Jan in de tuin van zijn zomerhuisje in Frutigen. We hebben het over het weer en zijn aan het bekijken of we één dezer dagen een mooie activiteit kunnen ondernemen. Ik pak de kaart erbij en mijn blik valt op de Balmhorn. Ik vraag: “daar ben jij toch wel eens geweest?” Hij antwoordt: “ja bijna, ik ben voor de top omgekeerd”. Dat is dan toch een mooie optie voor morgen zeg ik.

Gezonde spanning

We besluiten dat we deze gaan doen en bellen naar Berghotel Schwarenbach om te vragen of ze nog slaapplek hebben voor twee man. We rijden richting Kandersteg en pakken de laatste lift omhoog naar Sunnbüel. We lopen over Spittelmatte naar Berghotel Schwarenbach. Wanneer we aankomen kunnen we direct aanschuiven voor het avondmaal. Onderling merken we bewust en onbewust dat er een gezonde spanning heerst voor de tocht van morgen.

We hebben het veel over de route. Aan onze tafel zitten nog twee Duitsers die hetzelfde plan hebben voor morgen. De huttenwaard zorgt ervoor dat mensen aan dezelfde tafel komen te zitten die de volgende dag dezelfde tocht gaan doen. Slim.

Vol adrenaline

Na het avondeten gaan we naar onze kamer waar we de routeplanning en de voorbereidingen oppakken. We hebben het er over om de overgang van de Balmhorn naar de Altels te doen. Alleen het grote punt hier is dat er een sleutelpassage gepasseerd moet worden. Een toren van zeer los en brokkelig gesteente, met geringe zekering mogelijkheden.

Op onze telefoon proberen we veel informatie in te winnen van eerdere verslagen. Na een halfuur gaan we slapen voor zover dat kan. In slaap komen lukt niet. Ik zit vol adrenaline voor de tocht van morgen met een gezonde spanning.

Ochtendritueel

Om 04:00 gaat de wekker en kleden we ons aan. We gaan naar het ontbijt en vullen onze thermosflessen. Om vijf uur vertrekken we en Anne-Jan gaat voorop en pakt de navigatie op. Dit omdat hij deze route al vaker gedaan heeft en dit gebied beter kent. Vanaf het Berghotel slaan we links af het pad op en al snel gaan we rechts van het pad af op zoek naar een grote steenman.

Met onze hoofdlampen proberen we steeds een steenman te vinden en het gaat prima. We komen bij een snelstromend riviertje uit met smeltwater van de Schwarzgletscher en de gletscher die noord van de Rinderhorn ligt. Soms moeten we goed kijken hoe de route loopt. Maar we vinden onze eigen weg door de blokken, stenen en sneeuwresten.

Imposante Zackengrat

Hoe verder we geraken hoe imposanter het terrein wordt en het begint ook al enigszins licht te worden. Aangekomen op de resten van de Schwarzgletscher vinden we onze weg over de verborgen spleten en riviertjes.

Nu staan we onder de imposante Zackengrat en de twee Duitsers halen ons in. Zigzaggend lopen we tegen deze helling op van los gesteente. Hierbij is het belangrijk dat je steeds vertrouwde stappen zet maar het gaat prima. Nog één klimmer haalt ons in.

Imposant

Wanneer ik aankom op de Zackengrat maakt Anne-Jan enkele opnames met zijn camera van dit imposante schouwspel. De lucht is blauw en het is een zomerse dag. We feliciteren elkaar bij aankomst op de Zackengrat en zeggen tegen elkaar: “hier zijn we tenminste al”.

We vervolgen onze weg over de Zackengrat. We lopen verder over de graat en dit is prima te belopen waarbij er één punt is waar je wel moet opletten maar ook hier klauter je zo overheen. Aan het einde van de graat komen we bij de gletsjer aan en trekken onze stijgijzers aan en met pikkel in de hand gaan we de ijzige zuid westwand op van de Balmhorn.

De ‘Turm’

We hebben zicht op de ‘Turm’, de sleutelpassage naar de Altels en zien daar iemand voor staan. Eerst probeert hij onder de ‘Turm’ door te gaan maar hij klimt eroverheen. Achteraf was dit een Berggids in opleiding hoorden wij van de twee Duitsers uit het Berghotel. Anne-Jan en ik kijken elkaar weer aan en Anne-Jan zegt: “als hij er al eerst onderdoor gaat dan moet die ‘Turm’ wel in hele slechte conditie zijn.” Bevestigend kijken we elkaar aan.

‘Blankestelle’

Wij vervolgen onze weg weer en gaan de gletscher op. We gaan niet aan touw omdat het risico op een meesleur ongeluk hier te groot is. We hakken onze stijgijzers in het ijs en volgen het spoor. Op sommige locaties liggen ‘Blankestelle’ dit zijn verijsde stukken op de gletsjer die ook met stijgijzers soms enige moeilijkheden met zich meebrengen.

Hier is het heel belangrijk dat je de stijgijzers nog harder in het eis trapt. En dat je je pikkel altijd aan de bergzijde houd. Op sommige locaties is de helling veertig graden, dus dat betekent opperste concentratie. Maar ook hier vorderen we redelijk snel en voor we het weten staan we op de voortop van de Balmhorn.

Op de top

Nu weten we dat de top binnen handbereik ligt en we zien het Gipfelkreuz al liggen. Hier ontmoeten we de Duitsers en één van hen heeft problemen met een defect stijgijzer. Hij wacht op zijn maat die wel naar de top is gegaan. We wensen hem succes en zetten de aanval op de top in.

We volgen het spoor en komen nu op het gedeelte aan de bovenkant van de imposante noordwand. Hier gaan we enkele spleten over en we bereiken het Gipfelkreuz. Vol enthousiasme feliciteren we elkaar. Het uitzicht is grandioos en Anne-Jan wijst in de verte naar een mogelijk front wat eraan komt. Maar deze is nog ver weg.

Verstandig

Op de top staat een Zwitser en we maken een praatje met hem. Hij vertelt dat hij om 04:00 uur vanmorgen in het dal bij Kandersteg was vertrokken. De man gaat er weer snel vandoor, want hij gaat de overgang naar de Altels maken, in zijn eentje. Anne-Jan en ik kijken de Zwitser vol bewondering na en zeggen tegen elkaar: “zo die durft… maar dat zal hij wel vaker doen dan.” Even komt bij ons ook de gedachte op om de overgang naar de Altels te gaan doen. We hebben touw en andere materialen bij ons maar Anne-Jan is verstandig en durft het niet aan.

Ik probeer hem toch op andere gedachten te brengen door te zeggen: “We kunnen op ze minst naar de ‘Turm’ (de sleutelpassage) gaan en kijken hoe het eruit ziet”. Maar uiteindelijk leg ik mij er bij neer en stel het teambelang voorop.

Communicatie

Ook hier ervaar je dat je altijd moet blijven communiceren met elkaar als je ergens een gedachte over hebt. En dat je deze naar elkaar moet kunnen uitspreken en dit van elkaar moet accepteren. Want bij deze sleutelpassage is één misstap een enkeltje naar het dal.

Solo-klimmer

We dalen weer af van de Balmhorn en komen weer aan op de voortop. Op de voortop krijgen we zicht op de solo klimmende Zwitser en bekijken hem nauwlettend. Met mijn verrekijker zien we dat hij voor de ‘Turm’ staat. En Anne-Jan en ik kijken vol bewondering en zeggen tegen elkaar: “gaat hij het nou doen?” En hij gaat het doen. De soloklimmer gaat alleen over de ‘Turm’ heen en ik volg hem nauwlettend met mijn verrekijker.

We kunnen het bijna niet geloven maar het gebeurt echt. Behendig klimt de Zwitser de ongeveer tien meter hoge ‘Turm’ op en we beseffen dat als dit fout gaat, het ook goed fout gaat. Want dan lig je onderaan de noordwand van de Balmhorn… Maar de soloklimmer gaat door en komt bovenop de ‘Turm’ en verdwijnt achter de ‘Turm’. Anne-Jan en ik kijken elkaar verrast aan..

Niks ervan!

We vervolgen onze weg weer en dalen nu af over de ‘Blankestelle’. Het afdalen is veel lastiger dan het stijgen en hier ondervinden we dan ook enige moeite. Ik ga voorop en Anne-Jan volgt. Mij gaat het redelijk goed af maar Anne-Jan ondervindt nog enige moeite. Ik probeer hem te coachen; brede stabiele stappen, een samenspel tussen pickel en stijgijzers probeer ik op motiverende toon naar hem te brengen. Anne-Jan roept: “Desnoods draai ik er een ijsschroef in”. Waarop ik antwoordt: niks ervan! Gewoon je
stijgijzers vertrouwd plaatsen.

Maar ja, zeggen is één maar uitvoeren is twee, ook omdat je zo de diepte in kijkt van de zuid-west wand. Uiteindelijk is het een mentaal spel. Dit is alleen maar goed om mee te maken. Anne-Jan zegt ineens scherp we kunnen meer naar links. Daar liggen rotsen waar we eenvoudiger kunnen afdalen naar de Zackengrat. En dit doen we dan ook. We vervolgen onze weg en komen weer op de Zackengrat aan.

Schouderklop

We geven elkaar een schouderklop en zeggen dit hebben we toch maar weer mooi gedaan! We dalen verder af over de Zackengrat en aan het einde gaan we weer het steile stuk omlaag. Hier liggen allemaal losse stenen met grind en vocht wat het één papperige bodem maakt. Ik blijf eigenwijs en trek mijn stijgijzers niet aan terwijl Anne-Jan al meerdere malen heeft gezegd dat wel te doen. Uiteindelijk zet ik mijn trots opzij en trek de stijgijzers aan en besef dat dit toch makkelijker gaat.

We komen weer op vlakker terrein en laten de Schwarzgletscher achter ons en gaan over blokken terrein verder. We passeren nog een gedenkteken van twee hier op 31 juli 1999 verongelukte klimmers. We staan hier even bij stil en zijn met onze gedachten ver weg. We passeren het Sagiwald en er volgt nog een lange wandeling terug naar Sunnbüel. Over Spittelmatte lopen we terug in de zon en zijn zeer trots dat we dit gedaan
hebben!

---

‘Ein Schöne rundtour machen…’ Bluemlisalphorn
 Zomer van 2019

Plannen maken

Op een zomerse rustdag sta ik met mijn auto naast een beekje in het Kandertal.
Ik bekijk enkele kaarten van het gebied en wil heel graag de Bluemlisalphorn
doen. Ik neem contact op met Anne-Jan en hij vind het een goed
idee. We reserveren een slaapplaats in de Blüemlisalphütte en spreken de
volgende morgen af bij de parkeerplaats onderaan de Oesschinensee.
De volgende morgen tref ik Anne-Jan bij de parkeerplaats onderaan de lift.
Met het touw op de rug pakken we de lift omhoog en gaan vanaf hier lopend
verder naar de Blüemlisalphütte.

Zere voeten

Ik heb mijn nieuwe Scarpa schoenen aangetrokken maar kom erachter dat deze niet heel lekker zijn voor bergwandelen. Maar accepteren, ik heb nu geen anderen bij me.

Naar ons zin

In de zon wandelen we omhoog en met continue zicht op de blauwe kleur van de Oeschinensee hebben we het naar ons zin. Via Heuberg en Oberbärgli gaan we omhoog en krijgen zicht op de route van morgen naar de Blüemlisalphorn. In de vroege middag komen we aan bij de hut en leggen onze spullen op de kamer. De rest van de dag aanschouwen we de bergen om ons heen zittend op het buitenterras.

‘Ein schöne rundtour machen können’

De spanning stijgt voor de tocht van morgen en we hebben het er veel over. Ook bekijken we veel de kaart. We bespreken waar en wanneer we welke technieken zullen toepassen. Uiteindelijk moet je gaan anticiperen op hoe de route verloopt en wat je tegenkomt. Voor het avondeten vragen we aan de huttenwaard over de condities. De huttenwaard vertelt dat de condities ‘Sehr Gut’ zijn en vertelt dat we morgen ‘Ein schöne rundtour machen können’.

Anne-Jan en ik barsten in lachen uit omdat de huttenwaard, die tevens ook Berggids is, er zo soepeltjes over praat. Terwijl wij in een hoge adrenaline boog zitten. Ook omdat dit eigenlijk onze eerste zelfstandige alpiene tour is buiten cursussen om. Na het avondeten spelen we nog een spel schaken dat ik steeds verlies, haha.

Geen slaap

We gaan vroeg slapen en zetten de wekker om 02:30. Van slapen komt weinig. Het is de spanning en de overvolle kamer. Toch probeer ik wat te rusten. Ik slaap ongeveer een anderhalf uur. Dan gaat de wekker. We kleden ons aan en meerdere klimmers bereiden zich voor.

Duisternis

We gaan naar het ontbijt en er heerst een stilte in de eetzaal. We vullen onze thermosflessen en zijn een van de eerste die naar buiten gaan. Buiten lopen we naar het begin van de Blüemlisalpgletscher. In de duisternis bereiden we het touw voor en we zijn een van de eerste touwgroepen die in de duisternis vertrekken.

Imposante noordwand

Ik loop voorop met de hoofdlamp en kijk scherp waar de spleten zitten. We vorderen snel op de gletsjer en komen aan bij een kleine overgang. Hier gaan we behendig overheen en nu duikt de imposante noordwand van de Blüemlisalphorn op. Deze wil ik beklimmen komt er in mij op! Het is redelijk mistig maar het hindert ons niet.

We lopen op de Rothornsattel af en Anne-Jan navigeert en zegt dat dit de locatie is waar we omhoog gaan. Na controle op de kaart klopt dit en gaan we omhoog. Dit gedeelte gaan we van het touw af.

Touwgroepen

Boven aangekomen op de Rothornsattel komen er achter ons meerdere touwgroepen aan onder leiding van Berggidsen. Voor het klimgedeelte binden we ons weer in en beslissen om toch de stijgijzers aan te houden. De route staat bekend als ZS- en is uitgerust met
zekerings-stangen. Een prima uitdagende tour voor ons niveau.

We klimmen naar de eerste stang en dan begint het samenspel tussen zekeren en klimmen. Twee slagen om de stang, zekeren en wachten tot de ander weer bij de volgende stang is. Dit duurt enige tijd en onderweg worden we een aantal keer ingehaald.

Eigen tempo

Maar wij gaan prima door op ons eigen tempo. Het zicht is niet al te best maar het belemmert ons niet. Hoe hoger we komen des te dichter we bij de top geraken. En daar duikt dan het Gipfelkreuz op. We staan op de top van de Blüemlisalphorn! Hier zijn meerdere klimmers aanwezig. De wolken hinderen het uitzicht maar dat maakt het niet minder indrukwekkend. Na wat gegeten te hebben op de top dalen we weer af. Nu gaat het samenspel tussen afklimmen en zekeren weer beginnen.

Eigenwijs

Een keer wil ik eigenwijs proberen om op de klassieke manier te gaan abseilen, maar Anne-Jan zegt dat dit te lang duurt en daar heeft hij ook helemaal gelijk in. Er zullen nog vast veel momenten komen dat ik wel op de klassieke manier kan abseilen zeg ik tegen mezelf. Het weer klaart op en we kunnen veel verder kijken nu. De andere groepen halen ons in. Door mijn abseil-actie hebben we tijd verloren.

Maar goed. We komen weer bij de Rothornsattel aan en worden van boven begroet met kleine vallende stenen door andere klimmers. Snel dalen we af en gaan weer omlaag naar de gletscher. Bij de bergschrund houden we een kleine pauze om energie naar binnen te werken.

Papperige sneeuwhelling

We zitten onder een papperige sneeuwhelling en hier rolt zo nu en dan sneeuw vanaf. Anne-Jan zegt scherp we gaan weg hier. We lopen weer aangelijnd op de gletsjer en maken de ‘Schöne rundtour’ compleet. We passeren Ufem Stock aan de noord zijde en de hut duikt weer op. Aangekomen bij de hut geven we elkaar trots een schouderklop en dalen weer af naar het dal.

Binnenkort lees je een vervolg van mijn Zwitserse klimverhalen op Mountainreporters!