Wandelverslag | Te voet naar een uitbarstende vulkaan in IJsland

Wandelverslag | Te voet naar een uitbarstende vulkaan in IJsland

Door Annelies Barentsen

Gepassioneerd door IJsland, hield ik al een tijdje de website met aardbevingsmeldingen in het oog. Er bleek duidelijk iets op til op het schiereiland Reykjanes. Op vrijdag, 19 maart 2021 was het plots zover, er werd melding gemaakt van een rookpluim in het gebied rond de Fagradalsfjall berg. Het was wachten op de eerste beelden van de helikopter en jawel, beelden van vloeiende lava bereikten de media.

Bewoners en fotografen, vliegtuigen en helikopters

In de dagen die volgden trokken bewoners en fotografen naar het gebied, vlogen vliegtuigen en helikopters over, en keek ik zowat fulltime naar de webcam die op de vulkaan gericht was. Ik volgde de situatie van thuisuit op de voet en hoopte maar dat de vulkaan bleef uitbarsten tot het reisverbod opgeheven zou worden. Iets meer dan een maand later, ging ik op weg naar IJsland, deze keer met als extra doel “naar een uitbarstende vulkaan te wandelen”. Het klonk toen nog heel surreëel.

Na vijf dagen quarantaine was het zover, mijn eerste trip te voet naar een actieve vulkaanuitbarsting! Er was intussen een parking voorzien en een duidelijk gemarkeerd pad. Het bleef klimmen geblazen, en met het nodige voedsel, drank en fotocamera trok ik naar boven. Het was eind april, in het gebied was de aarde intussen op zeven plaatsen opengespleten en de vijfde krater was nog steeds actief.

Niets kan tippen aan de live ervaring

Boven toegekomen kon ik een eerste blik werpen op de krater in de verte. Waw! Filmpjes en foto’s geven je een beeld, maar niets kan tippen aan de live ervaring. Ik kon amper zelf bevatten wat voor schouwspel ik mocht staan bekijken. Het pad leidt je vervolgens naar de lavavelden, waar de rode gloed nog van onder de afgekoelde lava komt.

En dan was het tijd om de krater van heel dichtbij te gaan aanschouwen. Nog één berg op en me daar neergezet. Onwaarschijnlijk dat ik dit mocht aanschouwen en van zo dichtbij! De lava vloeide continu uit de krater en je voelde de warmte.

Alarm en een nieuwe poging

Mijn eerste bezoek was van korte duur, want al gauw begonnen gasmeters alarm te slaan en werden we verzocht hogere oorden op te zoeken, en vervolgens weer richting parking af te dalen. De reddingsteams zijn van ’s middags tot middernacht ter plaatse en houden de ophoping van gassen in de gaten. Gelukkig maar! Zelf was ik te verbaasd over de live ervaring met de vulkaan, om daarmee actief bezig te zijn.

Terug in mijn verblijf, ging ik door de genomen foto’s en besloot ik de volgende dag een nieuwe poging te ondernemen. Dit smaakte immers naar meer! De 3,5 kilometer omhoog was intussen reeds bekend terrein. Zelfs na een dag zag ik al verandering aan de randen van het lavaveld. Nu was er meer tijd om naar de uitbarsting te blijven kijken. Wat een spektakel!

En hoewel de lava tot 1.100° heet is, werd het aardig fris op de berg. Met temperaturen rond het vriespunt, een strakke wind en op een hoogte, waren de vijf lagen en de meegenomen handschoenen en muts welgekomen. Het werd donkerder (echt helemaal donker wordt het in IJsland niet meer begin mei) en rond 23 uur vatte ik de afdaling aan.

De ochtend nadien bleek de vulkaan niet meer continu lava uit te stoten, maar was er sprake van lavafonteinen. Een lavageiser zeg maar, die om de zoveel minuten lava de lucht in spoot. De fonteinen waren tot driehonderd meter hoog, spectaculair! Zelfs in Reykjavik kon je de lava met het blote oog boven de bergen zien uitkomen. De wolk die telkens uitgestoten werd, was tot ver buiten de hoofdstad zichtbaar.

Zelfs in Reykjavik kon je de lava met het blote oog boven de bergen zien uitkomen

Ik had in mijn planning een aantal dagen voorzien om de vulkaan te bezoeken, in de hoop dat dit minstens één dag mogelijk zou zijn. Ik hield immers rekening met dagen waarop er te weinig wind zou zijn, met teveel gevaarlijke gassen in de nabijheid als gevolg, of een stromachtige regendag, wat de wandeling ook zou bemoeilijken.

Omdat het weer altijd mee zat, besloot ik van alle opportuniteiten gebruik te maken. Tijdens de vierde trip was het paadje afgeleid naar een andere berg. Op de dichtstbijzijnde kwamen immers stukjes lava terecht, die gezien hun snelheid en scherpte niet aangenaam waren om te ontvangen. Een ander zicht, een lavageiser, ik genoot met volle teugen.

Het was gelukt, ik had de uitbarstende vulkaan live mogen bekijken, zelfs meermaals. Tevreden begon ik aan de rest van mijn reis door IJsland. Een reis gekenmerkt door watervallen en blauwe luchten. Zijdelings hield ik de gebeurtenissen aan de vulkaan in het oog.

Drie weken later was ik terug in Reykjavik beland en wou ik heel graag weer op uitstap naar de vulkaan. Het pad was intussen makkelijker gemaakt, hoewel de weg uiteraard nog steeds een klim inhoudt. Ik was intussen goed ingewandeld en was zo nieuwsgierig naar de vorderingen aan de vulkaan, dat ik omhoog snelde. Al bij het eerste uitzichtpunt stond ik verbaasd te kijken. De krater was dubbel zo groot geworden! De lavavelden waren uitgebreid, de plaatsen waar ik voorheen had gestaan waren overspoeld door lava, zoveel verandering op toch relatief korte tijd.

De regen knetterde op de verse lava. De krater was reusachtig geworden en voorzag de omgeving om de zoveel minuten van extra roodgloeiende lava. Wat een schouwspel. En hoe mooi om zien dat iedereen die bovenkwam op de laatste top vlak aan de krater even verwonderd stilstond of een vreugdkreet uitte. Uren bleef ik kijken en rondwandelen, in de striemende regen. Enkele dagen later ging ik weer en geraakte ik amper vooruit door de felle wind. Het is de trip zéker waard, maar voorzie voldoende mogelijkheden gelet op de weersomstandigheden.

De lava trekt zich daar niets van aan, die stroomt verder. Over de gemaakte barrières, in het volgende dal, weldra over het wandelpad, in de nabije toekomst misschien over de zuidweg,… het enige dat vaststaat is dat de omgeving zal veranderen. Hoe lang de vulkaan actief zal blijven, dat blijft onvoorspelbaar.

---

Lees hier alle verhalen en reistips over IJsland

---