REISVERSLAG: Trailrun avontuur in het Pays du Saint Bernard

Trailrun avontuur in het Pays du Saint Bernard

Een reisverhaal van Judith van Dorp

Al sinds 1980 kom ik regelmatig in het Pays du Saint Bernard, een authentieke regio aan de voet van het Mont Blanc massief in Wallis, Zwitserland. Vroeger ging ik samen met mijn ouders, broer en zus, nu vaak met mijn eigen kinderen. De herfst is wat mij betreft de beste tijd van het jaar om er heen te gaan: mooi licht, weinig toeristen, verkleurde bomen en poedersuikersneeuw op de toppen. En met een beetje geluk kom je gemzen en steenbokken tegen. Deze herfst wil ik een aantal nieuwe trailrun-routes uitproberen. Mijn zus, met dezelfde nostalgische herinneringen over het gebied als ik, gaat mee.

Wild spotten

Op de dag van aankomst besluiten we eerst te gaan wandelen, een beetje wennen aan de hoogte. Vanuit onze standplaats Orsières gaan we naar het begin van de Combe de l’A. Dit is een vallei van ruim tien kilometer lang, waar op twee hutjes na, geen enkele bebouwing te vinden is. Het is een ruig, verlaten gebied, met enkel een wandelpad en wat route-tekens als bewijs van menselijke aanwezigheid.

De vallei is een wild-reservaat, waar begin van de vorige eeuw steenbokken en gemzen zijn uitgezet. Er zitten blijkbaar ook herten, want ineens staan we oog in oog met een groot exemplaar.

Opeens weten we het. wat we horen zijn burlende edelherten!

Na een aantal uur lopen horen we af en toe een vreemd geluid. Het lijkt op het loeien van een koe, maar dan toch anders. We zien niks, dus lopen verder. Naarmate de middag vordert, horen we het geroep steeds vaker. Ineens weten we het.

Wat we horen zijn burlende edelherten! Het lijkt wel of ze overal zitten, maar ze laten zich niet zien. Wel zien we deze imposant uitgedoste fotografen. Ook best een zeldzame soort!

Bomen aan de wandel

Op de tweede dag staat een eenvoudige trail van 8 kilometer op het programma, Orsières-Champex, met 900 hoogtemeters. Vanuit ons hotel in Orsières, lopen we na 100 meter direct het wandelpad richting Champex omhoog. De route loopt rechtsom naar boven naar Champex en linksom weer naar terug beneden. Ik heb de route op mijn horloge gezet, dus we volgen braaf de pijl op het scherm. De route is niet heel lang en ver, dus na ruim een uur en 600 hoogtemeters zijn we al in Champex.

Omdat er niemand op ons wacht en we dus zeeën van tijd hebben, besluiten we naar de Botanische tuin in Champex te gaan. Er is een tentoonstelling over de gevolgen van de opwarming van het klimaat voor de bomen in de Alpen. Wat blijkt? De bomen gaan aan de wandel! Doordat temperatuurzones omhoog schuiven, gaan de bomen (deels) mee naar boven. De boomgrens komt hoger te liggen. Niet alle bomen schuiven door naar boven, sommige soorten dreigen ook te verdwijnen. Door de steeds drogere zomers, verzwakken bomen als de beuk en de notenboom. Andere bomen, zoals de lariks, hebben juist de kou nodig en hebben het daardoor ook steeds moeilijker. Mediterrane soorten zoals de steeneik winnen terrein, zo leren we van de tentoonstelling.

Blind navigeren

Na ons uitstapje naar de botanische tuin, volgen we de weg weer terug naar beneden. Omhoog zijn we rechtsom gegaan, dus nu linksom naar beneden. Gewoon de pijl op het scherm volgen.

Maar wat raar. We lopen dezelfde route terug? Hoe kan dat? Het horloge geeft écht deze kant aan. Nog een klein stukje naar beneden, dan komt het vast wel goed. Maar zodra we voor de tweede keer de springtouwende eekhoorns tegenkomen, weten we toch echt zeker dat we dezelfde weg naar beneden lopen.

Pas als we helemaal beneden zijn, snappen we wat we verkeerd hebben gedaan. Al direct bij de start zijn we in tegengestelde richting gelopen. Het horloge heeft zich aangepast en de route tegengesteld aangegeven. Wij hadden totaal niet in de gaten dat we via de terugweg omhoog liepen. Helemaal geen ramp natuurlijk, maar het geeft wel aan dat je niet blind om je horloge moet navigeren.

Het echte werk

Geacclimatiseerd, ingelopen, genoeg gegeten, rugzak vol water en gelletjes, we zijn er klaar voor, de Mont Brûlé trail. Ook deze route downloaden we van de website van Pays du Saint Bernard en ik zet ‘m weer op mijn horloge. Een papieren kaart – voor het geval dat- gaat ook mee in de rugzak vandaag. De trail is zestien kilometer met twaalfhonderd hoogtemeters. Het hoogteprofiel is ideaal; vrij stevig stijgen in weinig kilometers om vanaf het hoogste punt, de Mont Brûlé, geleidelijk aan af te dalen over een veel groter aantal kilometers. Dat wordt dus naar boven wandelen/speedhiken en naar beneden rennen/vliegen.

Het eerste deel van de route gaat door het bos. Het heeft gesneeuwd vannacht, het laagje poedersuiker wordt steeds dikker naarmate we hoger komen.

We komen niemand tegen, behalve een kleine kudde koeien. Het lijken wel wilde koeien, zo woest zien ze eruit. We willen ze inhalen, we hebben net een lekker tempo te pakken. Hun verwilderde blik en imposante lijven doen ons toch besluiten rustig achter ze aan te lopen. Kunnen we gelijk even op adem komen. Alhoewel, hier daalt je hartslag niet echt van.

De sneeuw wordt nu serieus dikker. Een centimeter of tien, je zakt af en toe even weg. Het tempo daalt, maar dit is wel heel erg leuk! Wanneer kun je nu in de bergen door de sneeuw lopen, zonder lawinegevaar en zonder sneeuwschoenen, gewoon op trailschoenen? In de herfst dus, na een nachtje sneeuw. We passeren een hut, de Cabane de Mille. Deze is al gesloten, maar op het terras voor de hut is het ook goed toeven.

Na bijna 1200 meter klimmen bereiken we het hoogste punt, de Mont Brûlé. Geen indrukwekkende top, maar het uitzicht is fenomenaal. Nu kunnen we gaan afdalen. Maar kan dat eigenlijk wel, rennen over ondergesneeuwde steenpaden? Ik probeer een stukje en jawel, het gaat prima.

De afdaling gaat lekker vlot naar beneden. In no-time staan we van de besneeuwde top weer in de groene alpenweides. Hier is de GPS-route op mijn horloge heel handig, het pad staat nauwelijks aangegeven. Moe maar voldaan stappen we in Liddes de auto weer in, terug naar ons fijne hotel in Orsières.

Overmoedig

We hebben nog één dag voor een mooie trail. Wat gaan we doen? We twijfelen tussen de Tour du Catogne van 23 km/1.000 hoogtemeters of de trail vanaf het Hospice de Saint Bernard, 12 km/900 hm. Die laatste start flink hoger, dus ook daar zal best wat sneeuw liggen. Het uitzicht vanaf daar op het Mont Blanc massief is geweldig, dus we kiezen toch voor de hogere trail vanaf het Hospice.

Alhoewel we hier al ruim dertig jaar lang komen, is mijn zus Marielle nog nooit in het Hospice geweest. Dit klooster is het hele jaar geopend om even binnen te kijken of om te overnachten als je dat wilt. In de winter is het enkel te voet (sneeuwschoenen) of op tourski’s te bereiken. Hierover schreef ik al eerder een blog. We nemen even een kijkje binnen; het kapelletje, het museum en de stilteruimte. De Sint Bernard honden zijn niet meer hier. Die worden na de zomer naar een kennel in Martigny gebracht.

We starten op 2500 meter, dus direct al in de sneeuw. Deze route telt 3 klimmetjes van 300 meter, een soort van intervaltraining wordt het dus vandaag. We lopen het eerste stuk naar de eerste Col de Chevaux. We komen niemand tegen, op twee gemzen na. Al direct op de Col zien we het uitzicht waar we voor kwamen. Mont Blanc, Grandes Jorasses en alle andere topjes van het Mont Blanc massief.

Na de eerste Col gaat de route stijl omlaag. Na nog geen honderd meter verandert het pad in een opgewaaide sneeuwwal, bijna een halve meter diep. We zakken tot ver boven onze knieën weg. Normaal gesproken is het niet erg om een stuk door diepe sneeuw te lopen. Het besneeuwde pad traverseert echter een steile helling met een diepte van honderden meters. Hier uitglijden en je stuitert naar beneden.

Daar sta je dan. Vol energie voor de rest van de route, maar ook met twijfel over de veiligheid. Misschien komen we hier nog wel beneden, maar er volgen nog twee cols. Wat als we daar niet verder kunnen? Dan moeten we hier ook weer terug naar boven. Ik hoef niet lang na te denken om te concluderen dat dit gewoon niet gaat. De hoeveelheid sneeuw in combinatie met de steile helling maakt het onverantwoord. Even baal ik als een stekker, het is onze laatste trail! We kunnen toch niet na één uur alweer omdraaien? Maar zeg, wat heb ik te klagen? Ik sta hier onder een blauwe hemel in de witte sneeuw met een hemels uitzicht. Het enige euvel is dat we niet verder kunnen. Nou, dan gaan we toch gewoon terug?

Met het ophouden van een begaanbaar pad, eindigt helaas ook ons trailavontuur. We lopen weer terug naar het Hospice, maar stoppen onderweg nog wel tien keer om een topje te beklimmen of even naar het mooie uitzicht en de steenbokken te kijken.

Onze eindconclusie is dat trailrunnen in oktober hier oneindig mooi is. De verse sneeuw, de verkleurde bomen en het zachte licht zorgen voor prachtige uitzichten en een heel bijzondere sfeer. En wanneer zie je nu meer wilde dieren dan mensen onderweg? Juist, in de herfst!

Praktische informatie

• Regio: Pays du Saint Bernard, Wallis, Zwitserland
• Trailrun routes zelfstandig te lopen: 8 trailroutes variërend van eenvoudig, middel tot zwaar. De routes staan (nog) niet uitgepijld, maar ze volgen grotendeels de gemarkeerde wandelroutes. Je kunt de routes lopen met een kaart erbij of de GPX-routes op je horloge zetten. De GPX bestanden zijn te downloaden door op het kaartje van elke route rechtsbovenin de cirkel (Open Runner) aan te klikken.
• Trailrun evenementen: Trail du Vélan 25 juli 2020, Trail Verbier-St. Bernard 4-5 juli 2020
• Beste periode voor trail-running: juni-oktober
• Verblijf: Hotel Terminus in Orsières. Dit hotel ligt zeer centraal ten opzichte van de trailroutes. Een aantal routes is vanuit het hotel te starten.
• Trailrun uitrusting: een hardloop-rugzakje met water, eten, regenjas, extra isolatielaag, kaart, reddingsdeken, fluitje en telefoon zijn noodzakelijk. Een GPS horloge, trailschoenen en trailrun-stokken zijn zeer aan te bevelen.
• Andere regio’s in Wallis voor trailrunning: o.a. Crans Montana en Val d’Hérent en het Val d’Anniviers.  
• Een leuk idee is ook om een aantal dagen trailrunnen in het Pays du Saint Bernard te combineren met een aantal trails in Portes du Soleil. Hier vind je meer dan 400 km aan trails, verdeeld over meer dan 50 routes, waarvan 18 in Wallis. Deze routes staan allemaal uitgepijld en met een gratis app heb je alle relevante informatie bij de hand.

Geïnteresseerd in trailrunning? Lees ook dan ook eens: Toscane in de herfst en Arctic Circle trail.