Avontuurlijk Polen en woorden schieten te kort in Auschwitz

Avontuurlijk Polen en woorden schieten te kort in Auschwitz

Een reiservaring van Cor en Grietje

Wanneer angst en door overheden ingestelde maatregelen, mensen doen besluiten niet te ver van huis om hun vrije tijd te besteden is voor ons juist het moment aangebroken, op avontuur de wereld in te gaan. Daarbij hebben we respect voor plaatselijke regelgeving, denken goed na over wel en niet kan, maar zijn niet angstig. We hebben besloten het oosten van Europa op te zoeken. Waar we precies naar toe gaan? Weten we nog niet, hoogstens een grote, grove lijn. We gaan gewoon en zien wel hoe ver we komen. Dat maakt van iedere dag een uitdaging.

We kijken op onze (digitale) kaarten, zien een bos- berg- of merengebied, interessante stad of strand en rijden er naar toe. Aldaar aangekomen, zoeken we een plek om het liefst in het wild onze 4×4 camper te stallen. We lezen ons in, in de geschiedenis en bijzonderheden van de omgeving. Als het ergens de moeite waard is blijven we wat langer, zo niet, dan gaan we weer verder. Deze manier van reizen wordt natuurlijk wel vergemakkelijkt met een goede internetverbinding, in tegenstelling tot voorgangers die ooit zelf de kaarten nog moesten maken.

West-Polen

Via de meest noordelijke grensovergang Duitsland/Polen rijden we Polen binnen. In het eerste dorp welke we bezoeken (Świnoujście, Swinemunde op z’n Duits) valt direct de relaxte sfeer op. Corona-maatregelen zijn op straat nauwelijks merkbaar. De Poolse taal gaat overigens nog wel een dingetje worden, wij kennen nog geen drie woorden Pools en de Polen nauwelijks Engels of Duits. Maar met handen, voeten, vriendelijkheid en vertaalapp kom je een heel eind.

De eerste dagen rijden we op ons dooie gemak in de richting van Poznan. Onderweg kamperen we aan oevers van meren waarmee het gebied rijk bedeeld is. We genieten erg van de vrijheid midden in de natuur. Verlost van de verhitte discussies over racisme, zwarte Piet, corona en stikstof. Het weer zit in deze periode niet mee, druilerig.

West-Polen is toeristisch nauwelijks ontwikkeld. Hier geen brede fietspaden en files. De mensen kijken op, als ze ons gele kenteken zien. Medewerkers in de horeca en winkels zijn uiterst vriendelijk en vinden het leuk om, die paar woordjes Engels die ze kennen, met ons te delen. Heerlijk, hier kun je het pure Polen proeven.

Poznan is een stad in ontwikkeling. Er wordt gebouwd en er is veel internationale bedrijvigheid. Het authentieke centrum ademt veel gezelligheid uit. Wij vermaken ons, relaxt op een van de vele terrassen, kijkend naar de langslopende mensen en kleurige huizen.

Grensgebied met Tsjechië

De reis gaat verder zuidelijk, richting de Tsjechische grens waar het landschap overgaat in bergachtig. We kijken even over de Tsjechische grens en het valt ons vooral op dat Tsjechië iets welvarender lijkt. Vrolijke, vriendelijke gezichten, mooie huizen, tuinen en verzorgde dorpscentra maken het verschil met Polen. In het grensgebied maken we een een paar stevige wandelingen.

Op de camping

We gaan weer terug naar Polen en overnachten op een camping vlakbij een groot meer. Hier is het redelijk toeristisch. De camping wordt bevolkt door Polen die een weekendje uit zijn. Aanwezige kinderen, daar weer achter aan hollende moeders en mannen die hun mooi gevormde buiken in positie houden met bier en worst, bepalen de sfeer. Het maakt overigens niet uit uit welke hoek de wind waait, aan de geur van barbecue’s of kampvuurtjes valt niet te ontkomen. Heerlijk, we blijven hier drie dagen.

We hebben inmiddels tickets weten te bemachtigen voor een bezoek aan het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. Dit gaat op 1 juli 2020 weer open na een maandenlange Corona-sluiting. De zondag op de camping is heet, zo rond de 30 graden, in combinatie met een hoge luchtvochtigheid. Bij niks doen, al zweten dus. We hebben grote behoefte aan water, zwemmen. Het meer is nauwelijks geschikt om vanaf de oever te betreden vanwege de rotsblokken.

Waterfietsen

Even verderop zien we een verhuurder, jawel, van waterfietsen… We besluiten om voor paar Zloties zo’n ding te huren. Al trappend en zwoegend bereiken we het midden van het meer. En vervolgens lieten we ons in het water vallen, heerlijk. Opeens komt er met hoge snelheid een speedboat aangevaren. Recht op Grietje af, terwijl Cor inmiddels weer aan boord van de waterfiets was. Toen de boot dichter bij kwam bleek de zijkant versierd te zijn met de letters POLICJA. De heren spraken geen Engels, maar we begrepen dat zwemmen hier verboden was. We kwamen weg met een Poolse waarschuwing en hebben de waterfiets maar weer ingeleverd.

Wieliczka

We verlaten de camping en rijden verder naar de omgeving van Krakau. In het voorstadje Wieliczka bezoeken we oude zoutmijnen. We zijn onder de indruk van de lange gangenstelsels en de vele kamers met daarin de uit zout opgetrokken kunstwerken. Het complex wordt tegenwoordig alleen nog gebruikt voor het ontvangen van toeristen. We krijgen een aardig beeld van de werkwijze en omstandigheden van de vroegere mijnwerkers.

De (verplichte) gids kreeg van ons overigens wel een onvoldoende. Vanachter z’n Corona-kap dreunde hij in, niet te verstaan Engels, een verhaal op dat meer leek op grijsgedraaide 33 toeren plaat. Hij bleef maar door dreunen terwijl de groep 30 meter uit elkaar stond. Trouwens, als je naast hem stond was hij ook niet te verstaan. Maar gelukkig hebben onze ogen wel genoten van wat we zagen. Na afloop halen we in een paar minuten een kletsnat pak omdat er een dikke onweersbui boven het dorpje losbarst.

Krakau

Iedereen die ons al wat langer volgt weet wel dat we meer met de natuur, water en bergen hebben, dan met drukke steden. Maar dat het een het andere niet uitsluit bewijst een bezoek aan Krakow. Wat een mooie stad…! De sfeer, de gebouwen, de straten, het immense marktplein en de vele kathedralen en basilieken…geweldig. We stappen ‘s ochtends in de bus om van het voorstadje naar het centrum te rijden. Op zich al een belevenis tussen de Polen welke naar hun werk of school gaan. De mensen zijn hier modern en zomers gekleed. Het verschil met het platteland valt op.

We hebben “geluk” dat het internationale toerisme nog nauwelijks op gang is zodat het redelijk rustig is. We hebben enorm veel respect voor de eeuwenoude bouwkunst. Tijdens de tweede Wereldoorlog is Krakow gespaard gebleven zodat vele oude gebouwen nog fier overeind staan, inclusief de St. Andreas kerk uit 1098! De Mariakerk aan het Marktplein is overweldigend evenals de grafkelders van de Kathedraal van Wawelska. Moe en tevreden keren we terug in de drukke avondspits naar de camper op het parkeerterrein.

Auschwitz-Birkenau

Luguber, ongeloof, tonnen afgeschoren haar, prikkeldraad, scheiding mannen, vrouwen en kinderen, bibberen, tachtig mensen in wagon, uithongeren, zyclon b, ophangen, “deathwall”, medische experimenten, gruwelijk, zevenhonderd mensen opgestapeld in barakken, duizenden kilo’s schoenen, kleding, protheses…..BEESTEN WAREN HET! Zo wat kreten die ons te binnen schieten na een dag Auschwitz. Je kunt er boeken over lezen, films van bekijken maar er zelf midden in staan en voelen…DIT NOOIT MEER! Gelukkig vinden we ‘s avonds een rustig plekje aan een stromend beekje om alles nog eens te overdenken. Dagen later schieten de beelden nog door onze hoofden.

Zakopane

We verkassen naar Zakopane, dé grote Poolse toeristenstad stad welke grote aantrekkingskracht heeft op winterse skiërs en zomerse wandelaars. Op de weg er naar toe komen de reclameborden je al van verre tegemoet. Wenkbrauwen, billen, oogleden, borsten en lippen, het lijkt erop dat je hier alles kunt laten corrigeren. De hoofdstraat oogt modern en doet erg gezellig aan. We genieten er van koffie met traditioneel Pools gebak.

Tatra-gebergte

Vanuit Zakopane kun je het Poolse deel van de Tatra bergen bereiken. Wij lopen een wandeling die we niet snel vergeten. We zijn inclusief pauzes dertien uur onderweg om zo’n 28 kilometer en 1800 meter up en down te overbruggen. Bij vertrek regende het al, maar we hadden hoop op de gunstige weersvoorspellingen. De regen stopte, maar het bleef bewolkt, zodat de uitzichten spaarzaam waren. Op het hoogste deel klauterden we op handen en voeten aan touwen en ladders langs de bergwanden. Ondanks het weer hebben we een fantastische dag gehad.

Omdat we behoorlijk onder de indruk waren van de Hoge Tatra aan de Poolse zijde zijn we ook nieuwsgierig naar de Slowaakse zuidzijde. We maken een stevige wandeling aan de zuidkant van de Hoge Tatra. Een erg mooie omgeving en wederom een klimpartij over rotsen, langs bergwanden met touwen en ladders laten onze harten sneller slaan.

Onderweg komen we nog een paar sherpa’s tegen. De laatst overgebleven sherpa’s in Europa. Dit zijn de mannen die de hutten hoog in de bergen van voorraad voorzien. Het is deels een traditie, want ook in Slowakije hebben ze helicopters. Maar die traditie houden ze graag in ere. Ze houden er zelfs regelmatig wedstrijden. Snel lopend met 60,70 soms 100 kilo op je rug de berg op… Onze dagzakjes wegen hoogstens 5 kilo.

Slowakije

Slowakije bestaat voor zo’n tweederde uit bergachtig gebied, allemaal onderdeel van de Karpaten welke zich over Oekraïne naar Roemenië uitstrekken. Van het voormalige communisme is in het dagelijks leven nauwelijks nog iets merkbaar. We spraken een alleraardigst stel die vertelden dat sommige 60-plussers nog wel eens wat nukkig tegen toeristen doen, maar jongere generaties zien toeristen graag komen. Dat hebben we gemerkt, je wordt overal met open armen ontvangen. De kennis van Engels is behoorlijk en als ze het niet kennen doen ze hun best om elkaar toch te begrijpen. Je hebt volop het gevoel welkom te zijn, wat wil je nog meer… Campings zijn er erg weinig in Slowakije. Het kamperen is nauwelijks ontwikkeld en we zien weinig campers en caravans onderweg. Maar overnachten in de natuur of ergens op een parkeerterrein is geen enkel probleem. Het land ziet er modern uit, de gebouwen zijn goed onderhouden en rijen grijze flats uit vroeger tijd zijn vrolijk in diverse pasteltinten geschilderd. De straten zijn schoon en mensen zijn bijtijds gekleed. En niet te vergeten, het land heeft veel prachtige natuur, waar ze zuinig op zijn.

Terug naar Polen

Naast de Hoge Tatra maken we nog wandelingen in het Nationale Park Velka Fatra en het tegen Hongarije aangelegen Karstgebergte. Hier zijn veel rotspartijen, kloven en grotten te zien. Naast de mooie natuur is Slowakije ook bekend om z’n vele Spa en wellness complexen. Wij bezoeken er één in Michalovce. Hier genieten we ondermeer van een zwavelbad, schijnt goed voor je huid te zijn en tegen reumatische aandoeningen. We verlaten Slowakije via de meest noordoostelijke grensovergang met Polen en zetten koers richting het Nationale Park Bialowieski.

Nationaal Park Bialowieski

Dit NP ligt op de grens tussen Polen en Wit Rusland. Het grootste deel ligt in Wit Rusland, wij bezoeken alleen het Poolse deel. Het park staat ondermeer bekend om z’n in het wild levende bizons (wisenten) en grote delen oerbos. Vrij levende populaties bizons zijn wereldwijd zeldzaam. We verblijven er twee dagen. De eerste dag huren we fietsen om het gebied te verkennen. De tweede dag maken we gebruik van een privé gids en vertrekken we ‘s morgens om 3 uur per auto en te voet. Tegen zonsopgang ontdekken we twee mannetjes bizons. Zeer speciaal en bijzonder omdat de beesten zich maar weinig laten zien. We maken foto’s en proberen ze te volgen. Maar ze zijn sneller dan wij.

Op onze zoektocht naar plekken op de wereld waar de menselijke invloed op de natuur zo laag mogelijk is, komt het bosgebied van dit nationale park aardig in de buurt. De delen oerbos herbergen vele soorten eeuwenoude bomen waar nimmer houtkap heeft plaatsgevonden. Het resulteert ondermeer in eiken met een omtrek van 6-7 meter en een hoogte van 40-45 meter.

Verdere reisverslagen

Dit is deel 1 van een vierdelig reisverslag door Polen, de Baltische Staten en Finland.

2: Baltische Staten
3: Finland
4: Finland, Eastern Hiking Trail

Alle foto’s en video’s: Cor en Grietje Doorten