REISVERSLAG | Op zoek naar kamelen in de Wadi el Gemal-woestijn in Egypte

‘Zeg Pauline, een all-inclusive naar Egypte. Iets voor jou?’ Ik denk aan mensen die ’s ochtends in alle vroegte richting zwembad sprinten om als eerste hun handdoek neer te leggen. Aan verplichte dansjes met het overenthousiaste animatieteam. En aan dikke Duitsers die hun vijfde portie spareribs opscheppen bij het buffet. ‘Nou…’, begin ik voorzichtig. ‘Ik denk het niet hoor…’

‘Maar dit resort ligt middenin het Nationale Park Wadi el Gemal en je kunt er zo de woestijn in’. Mijn interesse is gewekt. Zo’n 20 jaar geleden kwam ik voor het eerst in een woestijn en werd verliefd. Sinds die eerste trip op een kameel door de Marokkaanse woestijn volgden er meer, overal ter wereld. ‘En: duiken in de Rode Zee is natuurlijk sowieso fenomenaal!’. Oké. Ik ben verkocht. We gaan naar Egypte!

Waar ligt Wadi el Gemal, vallei der kamelen?

Wadi el Gemal ligt ongeveer 45 kilometer onder Marsa Alam, en dat ligt dan weer 285 kilometer onder Hurghada. De vallei ontstond door een rivier die hier duizenden jaren geleden doorheen stroomde, maar nu allang verdwenen is. Sinds 2003 is Wadi el Gemal een nationaal park, dat zowel de woestijn als de zee beslaat.

Het gebied is nog niet enorm bekend, maar zeker een bezoek waard. Natuurlijk vanwege de natuur, de woestijn en het onderwaterleven. Maar er zijn ook archeologische vindplaatsen waaronder smaragdmijnen. Ik was er een week om al het moois van Wadi el Gemal te bekijken. En andere toeristen kwam ik – buiten het resort dan – maar sporadisch tegen.

Gorgonia Beach Resort als uitvalsbasis

Goed, even terug naar all-inclusive. Want inderdaad zitten we in een resort, aan de kust maar middenin de woestenij. We vliegen vanaf Amsterdam rechtstreeks naar Marsa Alam en rijden vanaf het vliegveld door naar Gorgonia Beach Resort. Dat is nog zo’n anderhalf uur waarin we de eerste indruk opdoen van het landschap. Dat is vooral heel uitgestrekt en naast af en toe een klein dorpje en natuurlijk de resorts die we vanuit het vliegtuig al zagen liggen, zien we vooral veel stenen en zand.

Wat bijzonder is aan Gorgonia Beach Resort, is dat het aan de rand van het nationale park ligt. Op het land dan, de zee ligt zelfs al in het nationale park. Dat betekent dat je wanneer je gaat snorkelen bij het huisrif van Gorgonia, dat je al in het natuurpark bent! Meer over het resort zelf lees je onderaan dit artikel.

Met een 4×4 de woestijn in

Oorspronkelijk werd het gebied van het nationale park bewoond door de Ababda-bedoeïenen, een nomadisch volk dat rondtrok met hun kamelen. Tegenwoordig zijn er weinig nomaden meer te vinden. Door de klimaatverandering regent het steeds minder in het gebied dat toch al niet erg nat te noemen is. Op het moment dat wij er waren, was de laatste regenbui meer dan acht maanden geleden en zag het er niet naar uit dat dit snel zou veranderen.

Veel Ababda wonen daarom tegenwoordig in nederzettingen en verdienen hun geld als herder, kamelenfokker, visser of – steeds meer – als gids voor het opkomend toerisme in deze regio. Zo ook de meeste van onze chauffeurs en gidsen. Om meer over hun leefgebied te weten te komen, gaan we met een 4×4 de woestijn in.

Er is altijd tijd voor koffie

Na een uurtje of wat rijden is het tijd voor pauze. En zoals elke pauze gebeurt dat met het traditioneel bereiden van de bedoeïenenkoffie, die vrij spicy is. Het is een vrij lang en uitgebreid proces, waarbij de reis belangrijk is dan het doel. Het is vooral een sociaal gebeuren en voor ons natuurlijk bijzonder interessant om te zien.

Zo wordt de koffie uiteindelijk gebrouwen in een jabana, een terracotta kan met een lange hals. De bonen worden ter plekke gemalen in een vijzel en er wordt een flinke dot gember en andere kruiden bijgedaan. Na zo’n bakkie ben je zeker wakker…

Woestijn is zeker geen bak met zand

De afstanden in de woestijn zijn enorm groot. Als je je trouwens een grote zandbak voorstelt, dan zit je mis. De ondergrond is zanderig, maar zeker ook rotsachtig. bovendien kom je af en toe een verdwaalde boom tegen, of andere begroeiing. Zo zie je op de foto hieronder de zogenaamde ’tandenborstelboom’. Officieel heet deze felgroene struikachtige boom Salvadore persica, of Arak in de lokale taal. De takjes worden door de bedoeïenen gebruikt om hun tanden te poetsen. Natuurlijk hebben we dat zelf ook even geprobeerd.

Er leven ook dieren, zoals de gazelle, steenbok, woestijnvos, hagedissen en verschillende vogelsoorten. Ondanks dat we vroeg zijn vertrokken, zien we die vandaag niet. Veel te warm.

Belangrijkste voormalige smaragdmijn ter wereld

Nog een reden waarom de Wadi el Gemal-woestijn niet alleen maar uit zand bestaat. Al in de oudheid (we’re talking BC!) was deze plek bekend vanwege de smaragden die hier te vinden waren. Het verhaal gaat dat Cleopatra gek was op deze prachtige stenen.

Overigens bleven de mijnen zo’n 1500 jaar gebruikt als bron voor de waardevolle stenen, totdat deze ook in Zuid-Amerika werden gevonden en het een einde van een tijdperk was. Pas in 1823 werden de voormalige mijnen herontdekt.

Tempel uitgehakt in de rotsen

De mijnen liggen op zo’n 80 kilometer uit de kust en er vlakbij was een nederzetting. Dit is nog te herkennen aan de tempel van Sikait. Dit is een tempel die is uitgehakt in de rotsen en is gewijd aan godin Isis. Op een paar plaatsen is de grot gestut en er wordt nauwlettend in de gaten gehouden of er verschuivingen plaatsvinden of nieuwe scheuren ontstaan.

Ook bijzonder: graffiti door de eeuwen heen! Op de wanden hebben namelijk bezoekers uit verschillende tijden hun naam en de datum gekerfd.

Naar El Qulaan voor lunch

Wonen in het Nationale Park is in principe niet toegestaan, met uitzondering van de Ababda-bedoeïenen die er al eeuwenlang rondtrekken. Inmiddels is een nomadisch bestaan een stuk lastiger op deze plek. Door de klimaatverandering regent het steeds minder, wat de meeste bedoeïenen richting een dorp drijft. Zo ook El Qulaan. Deze kleine nederzetting ligt op een prachtige plek aan een natuurlijke baai met mangroves. Mannen en jongens zorgen voor de koffie, de vrouwen en meisjes verkopen eigengemaakte souvenirs in hun winkeltje.

Tip: als je een duiktrip boekt naar de meer zuidelijke duikspots van het nationale park, stop je in de meeste gevallen in El Qulaan. Check dat als je je boeking doet.

Vroeg op om El Talayee te beklimmen

Het is hier in de zomer erg warm en de nachten zijn kort. Dat betekent: héél vroeg op om de zonsopgang te bekijken. Dat doen we vanaf El Talayee, een flinke heuvel waarvandaan vroeger het stamhoofd van de Ababda-tribe kon uitkijken over zijn land.

Wij gaan samen met onze gids Ahmedani op pad. Geen overbodige luxe, want je denkt misschien dat de woestijn vlak is en je gemakkelijk de weg naar boven vindt. Niets in minder waar, want we lopen door een landschap dat miljoenen jaren geleden op de bodem van de zee lag. Daardoor is er een wirwar van kloven ontstaan.

Eenmaal op de top laat de zon zich al snel zien. Kijken we richting de zee, dan zien we in de verte El Gorgonia liggen, waarvandaan we in het donker zijn vertrokken. Als we de andere kant opkijken, richting de oneindige woestijn, dan zien we de overblijfselen van de rivier die hier heel lang geleden stroomde. De loop van het water is duidelijk te zien in het uitgesleten land.

Op de terugweg stoppen we nog voor een heerlijke koude cola die de zoon van Ahmedani komt brengen op de brommer-met-bakkie van z’n vader. De temperatuur loopt ook zo vroeg in de ochtend al snel op. Tijd om terug te wandelen en naar het ontbijt te gaan!

Zonsondergang, diner en sterrenkijken in de woestijn

En dan: de tijd is voorbij gevlogen. Voor ik het weet is het alweer de laatste avond voordat we weer richting Nederland vertrekken. Gelukkig staat er nog iets moois op het programma: we gaan eten in de woestijn en sterrenkijken!

We beginnen met een flinke wandeling door het gebied. Ik had dat even gemist, maar ga graag mee om trek te krijgen. We lopen bergop- en bergaf, terwijl we aan onze rechterhand de zon steeds verder achter de heuvels zien verdwijnen. Het uitzicht is waanzinnig, kijk maar naar de foto’s!

Als de zon ondergaat spoeden we ons naar de rest van de groep, waar al een vuurtje brandt. Dat wordt verder opgestookt en even later wordt er brooddeeg onder het zand bedolven. Laat de natuurlijke oven maar z’n werk doen, terwijl het om ons heen steeds donkerder wordt.

De eerste sterren beginnen zich af te tekenen en even later zien we de Melkweg opdoemen. Hier is het tenslotte nog écht donker! Even later genieten we van het verse brood en de andere lekker hapjes die zijn meegenomen. Een heerlijke afsluiter van een fantastische reis!

Wil je nog meer foto’s zien dan in deze reportage staan? Bekijk dan dit fotoverslag.

Duiken en snorkelen in de Rode Zee

Je dacht vast: waar blijft het nou? Duiken in de Rode Zee is tenslotte wereldberoemd. Dat klopt! Op, bij en in het water is nog veel meer moois te beleven. Daarom schreef ik er een extra artikel over: Ontdek de Rode Zee in Wadi el Gemal National Park in Egypte.

Verblijf in Gorgonia Beach Resort

Gorgonia Beach Resort ligt ten zuiden van de plaats Marsa Alam aan de Rode Zee in Egypte. Het bestaat uit twee lagen hotelkamers die ruim zijn opgezet tussen het groen. Het doet wat Italiaans aan, en dat is geen verrassing. De eigenaar is Italiaans, en ook de manager komt uit Italië. Daarom is er naast het buffetrestaurant ook een Italiaans restaurant en een pizzeria. Overigens is er ook een restaurant dat is opgezet als een bedoeïenentent, waar je Egyptisch kan eten. Mijn persoonlijke favoriet.

Geen gedoe met handdoekjes op ligstoelen bij het zwembad. Het is dusdanig ruim opgezet dat er altijd plek is, ook wanneer het resort voor ruim 90% vol is, zoals wanneer wij er zijn. Het zwembad is fijn, maar volgens mij is het hoogtepunt toch de zee en het huisrif. Haal een snorkelsetje en vergaap je aan de kleurrijke vissen.

Gorgonia Beach Resort zet in op duurzaam toerisme, met respect voor de natuur en de lokale bevolking en een minimale impact op het milieu. Bovendien wil Gorgonia samenwerken met de lokale bevolking. Daarom zijn er verschillende initiatieven en projecten om de lokale bevolking, de Ababda, te ondersteunen. Denk aan cursussen om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen, banen te creëren, een inkomen voor vrouwen en gezinnen te genereren, toegang tot water en toegang tot onderwijs.

Boeken kan rechtstreeks op de website van Gorgonia, maar het resort is ook te vinden via de Nederlandse touroperators. Excursies zijn ter plaatse te boeken. Er is een duikcentrum op het resort, zowel voor snorkelen als duiken. Je kunt alle uitrusting daar huren.

Lees meer en boek je verblijf in Gorgonia Beach Resort