Reisverslag Zweden | Natuurbeleving en avontuur in de regio Dalarna

In Dalarna is de verbinding met de natuur en cultuur van Zweden duidelijk aanwezig. De regio heeft niet voor niks de bijnaam ‘’miniatuur Zweden’’. Alles wat Zweden, Zweden maakt, komt hier samen.

Vanuit Stockholm is het ongeveer 3,5 uur reizen met de trein naar Mora. Dit stadje is gelegen aan de oevers van het Siljan meer, het grootste meer van Dalarna. In Dalarna is de Falun mijn te vinden waar het typisch rode pigment gedolven wordt waarmee veel Zweedse houten huizen geschilderd zijn. Onderweg naar Mora kom je dan ook echte ansichtkaart taferelen tegen: rode houten huisjes gelegen aan de oevers van meren omringd door bossen.

Ook de beroemde rode, houten Dalarna paardjes komen hier vandaan. Mora is tevens de plaats waar een van de bekendste Zweedse schilders leefde: Anders Zorn. Hier kun je dan ook zijn huis en museum bezoeken maar in het bijbehorende cafeetje ook prima neerstrijken voor fika (de bekende Zweedse koffie-break). Mora zelf is echter vooral bekend om de grootste en oudste langlaufwedstrijd ter wereld: de Vasaloppet. In de winter is het voor outdoor liefhebbers dus zeker de moeite waard om een bezoekje aan deze regio te brengen en dit evenement van dichtbij mee te maken.

Fulufjället Nationaal Park

Vanaf Mora is het nog 2 uur reizen naar Fulufjället Nationaal Park. Gids Tommy Lönnebacke wacht ons in het Naturum bezoekerscentrum op waar we meer informatie over het gebied krijgen. Fulufjället is in 2002 opgericht en beslaat zo’n 385 vierkante kilometer. Het grenst aan buurland Noorwegen en is daarmee heel bijzonder: het nationaal park ligt zowel in Zweden als in Noorwegen. Onder begeleiding van Tommy beginnen we aan onze wandeling naar de top van de berg waar hij en zijn vriendin Sandra een back to basic accommodatie runnen.

Na een korte wandeling over een aantal plankenpaden en wat geklauter over een paar rotsen, staan we bovenop de fjäll. Tommy legt uit dat veel mensen het woord ‘’fjäll’’ voor ‘’berg’’ gebruiken, maar dat dit eigenlijk bergtop, of specifieker, de vlakte bovenop een berg betekent. Op een vlakte staan we hier zeker! We lopen via plankenpaden over lage begroeiing en zien weidse vergezichten. Het is op sommige plekken behoorlijk drassig en de wind en lichte regen waaien om onze oren. Het duurt niet lang voordat we de berghutten van Rösjöstugorna in zicht krijgen.   

Back to basic

Een verblijf in Rösjöstugorna kan voor velen primitief aanvoelen. Zo ligt het toilet een aantal meter verderop in een buitenhuis (lees: een gat boven de grond in een houten hokje) en water om te drinken en te wassen haal je uit het nabijgelegen meer. Of je neemt een duik in het meer zoals Sandra dagelijks doet. Naast de houten berghutten kun je er ook primitieve koepeltenten huren.

Wij verblijven in een van de hutten. Ondanks dat het een eenvoudige accommodatie met weinig luxe is, kan er toch ook hier, bovenop deze rauwe, ongerepte vlakte, een ding niet ontbreken: een Zweedse sauna. Hiervoor moet je dan wel weer je eigen hout hakken. Neem erna een dip in het verfrissende water van het meer en je voelt je weer als herboren (heb ik me laten vertellen, ik heb nog niet eens mijn dikke teen in het meer gestoken).

Buiten in een grote, speciaal voor hem gemaakte pan, bereidt Tommy een heerlijke maaltijd van eland, rendier en beer voor ons. Ik heb alle drie de dieren nog nooit gegeten, maar het smaakt goed, zeker na zo’n lange reisdag en de wandeling naar de fjäll. Het weer is een beetje koud en nat geworden dus iets warms gaat er wel in. Binnen in de hut is de kachel al opgestookt dus we zitten er deze avond warmpjes bij.

Leven met de natuur

Vanuit Rösjöstugorna zijn er allerlei activiteiten te ondernemen. Zo kun je er wandelen, packraften, vissen en leren hoe je buiten een vuurtje bouwt en kunt koken. Ook in de winter kun je hier verblijven. Dan kun je bijvoorbeeld skiën, een wandeling met sneeuwschoenen maken, een ijsbad nemen in het meer, ijsvissen en natuurlijk een tocht met sledehonden maken. Wel moet je jezelf met een beetje hulp van Tommy waarschijnlijk elke ochtend even uitgraven want er vallen hier pakken met sneeuw.

Na een ontbijt van zelfgebakken brood en neemt Tommy ons weer mee op pad. Onderweg komen we veel eetbare bessen en paddenstoelen tegen. Workshops rondom wildplukken zijn hier dan ook te regelen. Stromend water kun je overal in Zweden gewoon drinken dus we vullen onderweg meermaals onze houten mok in de stroompjes op de vlakte. Hier ervaar je echt het samenleven met de natuur.

Een van de populairste bezienswaardigheden in het nationaal park is Old Tjikko, de oudste nog levende boom ter wereld. Deze fijnspar is ongeveer 9566 jaar oud en al ziet hij er misschien niet erg spectaculair uit, zijn leeftijd is dat zeker wel. De Njupeskär waterval is een andere grote attractie in het park en is op zichzelf ook een recordhouder: het is met 93 meter de hoogste waterval van Zweden. De waterval is goed te bereiken via trappen en plankenpaden.

Op het moment dat wij er zijn, wordt er zelfs gewerkt aan een plankenpad naar de waterval voor rolstoelen. Via het oerbos lopen we weer terug naar de parkeerplaats waar we afscheid nemen van Tommy.

Het noordelijkste punt

Onze accommodatie voor die nacht is het Lövåsgårdens Fjällhotell. Het is heerlijk bijkomen in de knusse kamers en echt genieten in hun uitstekende restaurant. Het is een fijne uitvalsbasis voor het gebied rondom Grövelsjön, wat we de volgende dag gaan verkennen. Gids Lars van Scandinavia Adventure Travels neemt ons mee het gebied in en vertelt enthousiast over deze omgeving. Grövelsjön maakt deel uit van het Gräslandet natuurreservaat. Het is gelegen in het noordelijkste punt van Dalarna, op de grens met Noorwegen.

Vanuit hier kun je een boottocht maken op het meer waarbij je een dagje op en neer kunt gaan naar Noorwegen. Maar mensen komen hier vooral voor de vele wandelroutes en in de winter om te skiën in dit bergachtige gebied. Wij nemen het Linnaeus pad dat via een hangbrug toegang biedt tot de bosrijke bergomgeving. Lars wijst ons op interessante fenomenen van de natuur en laat ons snoepen van bessen en eetbare planten.

Na een tijdje bereiken we de grens met Noorwegen. Kijk hier zeker even achterom want vanaf hier heb je schitterend uitzicht over het meer en de bergen. Het waait hier ontzettend dus we zijn bij als Lars een fijn, beschut plekje voor ons vindt waar we even pauze kunnen houden met een kop warme thee en iets te eten. We hebben al gemerkt dat plankenpaadjes populair zijn in Zweden, dus op de terugweg wandelen we ook hier weer regelmatig over een aantal planken heen.

Het water op

Een outdoor activiteit die niet kan ontbreken als je in Zweden bent, is natuurlijk een kanotocht maken over een van de vele meren. Dat is dan ook wat er deze middag op het programma staat. Gids Viktor en hond Molle van Idre Wild Track staan ons al op te wachten met een aantal kano’s.

Na een stukje peddelen, komen we bij een schiereiland aan waar we gaan lunchen. Maar dat gaat niet zomaar. Op dit eiland moet je zelf je hout bij elkaar zien te sprokkelen en een vuurtje starten. Ook komt er houtsnijwerk aan te pas want je moet een eigen spatel maken. Als dat gelukt is, kunnen er heerlijke pannenkoeken met rendiervlees worden gemaakt. Voor mij was er zelfs glutenvrij beslag geregeld; echt top!

---